De sociaal documentair fotograaf vertelt.....

In deze aflevering van de Beeldpraat podcast bespreek ik ( Lia Van Beest) met gast Willem Wernsen vijf foto's die op verschillende manieren zijn gemaakt. Mijn gast fotografeert zowel analoog als digitaal en heeft een voorkeur voor zwart-wit. Wernsen legt uit hoe hij het moment heeft vastgelegd en vertelt hoe hij heeft gewacht op het juiste moment en waarom hij meestal vierkante foto's maakt. We praten over de achtergrond en het verhaal achter elke foto, evenals de technische aspecten van het maken van de foto's. Willem deelt ook zijn filosofie over straatfotografie en geeft tips aan beginnende fotografen. Het gesprek is informatief en inspirerend, en biedt inzicht in de werkwijze en het denken van een ervaren sociaal documentair fotograaf.

Website Willem Wernsen: https://willemwernsen.com/nl/
2E editie 101 Tips voor Straatfotografie: https://www.morethanwords.be/straatfotografie


https://feeds.buzzsprout.com/1627342.rss
Oproep:

• Ben je fotograaf of heb je iets met fotografie, wat je wilt delen, dan bied ik je een podium in mijn podcast Beeldpraat. Stuur een mailtje naar info@beeldpraatpodcast.nl 
• Zet daar ook in waarom je in mijn podcast wilt en wie weet nodig ik je uit en maken we een mooie aflevering.
  
  

DISCLAIMER:
De Beeldpraat Podcast wordt geproduceerd door BY LIA en wordt niet gesponsord door merken, fabrikanten, distributeurs of leveranciers van producten of diensten die worden besproken in de podcast, tenzij expliciet vermeld wanneer dit wel het geval is. Alle meningen en opvattingen zijn volledig de mening en opvatting van Lia van Beest/BY LIA. Aan video's, de podcast en alle andere media uitingen van Lia van Beest/BY LIA kunnen geen rechten worden ontleend. Lia van Beest/BY LIA is niet verantwoordelijk of aansprakelijk voor onjuistheden die onverhoopt kunnen zijn vermeld.

Chapters

• 0:00 Introductie van Willem Wernsen
• 3:22 Het schilderen met grijstinten in de fotografie
• 7:48 Het belang van bestaand licht
• 10:27 Het verhaal en de emotie achter de foto
• 16:06 Het wachten op het juiste moment
• 22:42 Het zelf printen van foto's
• 27:16 Het belang van details en gebaren
• 29:50 Selectief zijn bij het ontwikkelen van foto's
• 40:32 Experimenteren en je eigen weg vinden
• 49:32 Afsluiting

Transcript

Lia Van Beest (00:03)
Hey hallo, welkom bij een nieuwe aflevering van de Beeldpraat podcast. Mijn gast is al ruim vier decennia sociaal documentair fotograaf, waarvan de straat een groot onderdeel uitmaakt. Hij beheerst het schilderen met grijs tinten als geen ander. Hij noemt zichzelf gekscherend een soort Bob Ross, maar dan in de fotografie. Zijn foto's maakt hij in zwart -wit, zowel analoog als digitaal.

Zijn observatievermogen is ongekend en hij weet de situatie met de camera feilloos vast te leggen. Naar aanleiding van zijn webinars bespreekt mijn gast Willem Wernsen, die al eens eerder in mijn podcast geweest is, een vijftal foto's die op verschillende manieren zijn gemaakt. Nou Willem, daar gaan we, welkom!

Willem Wernsen (00:56)
Ja, dankjewel Lia . Ik ben weer thuis hè.

Lia Van Beest (00:58)
En ja, we gaan even om te beginnen in het kort even waar fotografeer je mee en welke lens gebruik je voor je fotografie.

Willem Wernsen (01:12)
Voor wie dat inmiddels nog niet weet want ik had de eer al twee keer eerder bij je te mogen babbelen ik werk zowel digitaal en dan werk ik met Fuji materiaal, lenzen en momenteel de Fuji X -T5 en ik werk ook nog op analoog en dat is dan met de rolleiflex, rolleiflex T 3 .5 voor de peuristen onder ons en regelmatig met een Hasselblad met wat lenzen.

Lia Van Beest (01:49)
En zowel analoog als digitaal fotografeer je.

Willem Wernsen (01:52)
Ja, ja, ja, ik verwissel wel analoog als digitaal. Meestal wel digitaal. Analoog kan ik gewoon niet loslaten omdat je daar al dik 45 jaar mee bezig bent. Ik heb zelfs mijn doka nog helemaal intact. Die staat nu wel vol boeken en lijsten, maar als ik hem leeg trek, dan kan ik zo weer beginnen met ontwikkelen van films. Maar mijn gezondheid laat dat niet toe. Ik schiet nu de films vol, die ontwikkel ik nog wel zelf en dan scan ik ze in en dan gaat het ook fantastisch.

Lia Van Beest (02:22)
We gaan in deze aflevering een vijftal foto's van je bespreken. Laten we eens beginnen met de eerste foto. Misschien ook goed om te zeggen, dit is natuurlijk een podcast. Dat is moeilijk zichtbaar te maken welke foto we nu in beeld hebben. Maar we gaan die foto's nog op de website van mij of van jou... ...tentoonstellen zodat iedereen er ook nog weer een beeld bij kan hebben.

Als weer, denk ik.

Willem Wernsen (02:52)
Ja, ja, nou ja, voor degenen die mijn boeken hebben, is dat misschien wel in de herkenbaar, dan kunnen ze het boek thuis erbij pakken, maar voor degenen die het niet kennen, is het misschien wel handig dat dat ook even getoond wordt waar we het over hebben.

Lia Van Beest (03:07)
Ja, ja. Nou de eerste foto zoals ik het zie een meisje dat rent langs de draaimolen, een kermisdraaimolen. Wat kan je hiervan vertellen?

Willem Wernsen (03:21)
Ja, nou,  in de eerste de plaats vooraf. Het leek me leuk om, ik geef veel lezingen, webinars. Ik heb afgelopen donderdagavond in Rotterdam een lezing gegeven. En dan vertel je natuurlijk in een tijd van anderhalf, weet je, twee uur. Er passeren heel veel foto's de mensen en je vertelt zo hoe je werkt, je workflow en, maar...

Dat is allemaal wel duidelijk genoeg, maar soms is het ook wel eens wat fijner om wat dieper in de foto te duiken. En dat is niet altijd gegeven die tijd met lezingen. En ook om de mensen te vertellen, zo heb ik gekeken, daar heb ik op gewacht en zo is het beeld tot stand gekomen. Dit beeld, dat meisje wat onder die draaimolen holt.
Dat heb ik eigenlijk zien aankomen. Dat is Scheveningen, de pier. Daarachter zit die viskraam waar je lekker broodje haring kan kopen. En daarvoor stond een bankje en daar zat ik mijn broodje haring te verorberen. En dat meisje, dat zat op dat paard van die draaimolen. Dan heb je natuurlijk wel een beeld. Veelal fotografeer ik vierkant. En dan zie ik het beeld ook al voor me in vierkant in zwart wit en als het dan analoog is dan weet ik ook wel waar de problemen zitten achteraf eventueel in de doka maar ja met digitaal gaat het natuurlijk dan wel wat makkelijker. Dit is een analoog beeld en op een gegeven moment stapten ze van van dat paard af en ik denk, toen zag ik ze weer terugkomen maar rondjes rennend om die draaimolen.

Dus ik heb mijn broodje haring even onder mijn hoed gelegd, want normaal heb ik mijn hoed op, want ik denk als ik dat niet doe,  dan vreten de zeemeeuwen mijn brood op en mijn haring. Dus dat moet ik even beschermen. En toen heb ik de camera gepakt, de analoge camera, gewoon van bovenin gekeken en eigenlijk scherp gesteld op haar voet bij die tegel, haar eerste been wat ze uitsteekt. Want ik denk als ik nou de mazzel heb, dat heb je soms niet maar soms ook wel weer. Dat ze dan nog dat rondje terug komt, dan is op dat moment dat ze op die tegels stapt, dan knip ik af. En vooraf had ik natuurlijk de lichtomstanden gemeten, wat je diafragma wordt en wat je sluitentijd wordt. Je houdt er rekening mee dat er wat beweging in kan zitten, dus ik zal hier minimaal een 250e genomen hebben en aan de diafragma te zien zal het misschien...
5, 6 geweest zijn of zo. Bij een middenformaat foto negatief, daar is scherpteverloop altijd anders als bij een analoog kleinbeeld negatief. Je hebt dus bij een meer open diafragma al wat meer onscherpte. Bijvoorbeeld als je bij diafragma 8, 11, 16, 22, weet ik wat er allemaal nog na komt, dan zie je heel veel scherpte diepte.

In een kleinbeeld negatief, maar zit je bijvoorbeeld op diafragma 8 bij een middenformaat negatief, dan is de ontscherpte al veel minder. Dat is ook het fijne van dat formaat. Ik ben eigenlijk de fotograaf van het wachten, het observeren. Eigenlijk heb ik dat hier dus ook gedaan. En daar zit ook een beetje in van, de momenten zien aankomen, een beetje een leerproces.

Dat kan eigenlijk iedere fotograaf ook zelf wel doen en leren. Dat is een beetje het verhaal achter deze foto.

Lia Van Beest (07:15)
Ja en flits je dan ook wel eens?

Willem Wernsen (07:19)
Nee, nee, nee, nee, ik ben in het verleden, in het begin van mijn fotografische gebeuren wel eens met flitsen bezig geweest en hoe mooi dat soms ook kan zijn en hoe mooi andere mensen daar ook foto's mee kunnen maken en dat perfect uitbelichten en beheersen, ik heb daar werkelijk niks mee. Ik vind het bestaande licht...
altijd nog het mooiste licht. Het kan ook wat vlakker worden door het fritslicht. In zo 'n draaimolen zit veel chroom verwerkt en glastoestanden in die beesten en in die karretjes wat er allemaal rond draait. Zo is met heel veel situaties eigenlijk dat bestaande licht

Lia Van Beest (07:53)
Ja en ga...

Willem Wernsen (08:17)
is voor mij, let op, voor mij het mooiste licht. En ik hoef er ook niet zoveel mee te sjouwen want ik had dan nog zo 'n metzflitser, zo 'n zware, weet je, met zo 'n accu eronder en die moet je dan op zo 'n camera doen. Dan loop je nog al met wat wat je in je handen houdt.  Je bent toch al wat minder beperkt doordat je zo 'n, je beperking is minder zal ik  maar zeggen, je loopt met één camera, één lens, hè.

Lia Van Beest (08:21)
Ja, ja.

Willem Wernsen (08:45)
Dat is op zich niet erg, beperking maakt over het algemeen wel een beetje de meester. Als je dan zo 'n camera in je handen hebt, dan zie je het als spiegel verkeerd. Je moet er een beetje rekening mee houden dat je toch redelijk horizontaal staat. Als je hem moet rechtzetten, dan moet je hem achteraf zetten in de doka of in Photoshop. Dan moet je er soms wat afsnijden. Dat zijn allemaal van die dingen, daar moet je van tevoren rekening mee houden dat je dat niet overkomt, want er kan net een belangrijk detail van zo 'n beeld dan wegvallen. Je moet die eens maken in zo 'n vierkant vlak, dat is een millimeter.

Lia Van Beest (09:21)
Je gaat dus eigenlijk altijd voor vierkant, maar heb je ook wel eens liggende beelden.

Willem Wernsen (09:30)
Ja, die heb ik ook wel. Maar dan is het veelal ook wel een vierkant beeld geweest. Soms heb je boven of onder in het beeld wat rommel zitten, waarvan ik denk, ja, de kunst van het fotograferen is weglaten. En het gaat om de essentie van het beeld.

En als ik nou zo 'n foto vierkant houd en de beschouwer ziet daar meuk aan rommel boven of onder liggen, dan gaat eigenlijk het verhaal, de essentie van dat beeld wat ik eigenlijk wil vertellen, ja, dat gaat verloren. Dus dan vind ik het niet erg om in zo 'n beeld te gaan zitten snijden, want snijden is eigenlijk, vind ik, iets wat moet kunnen. Dat deden onze voorvaderen al.

Ik heb een expositie gezien van 100 jaar Leica in Gent en daar hingen allemaal contact sheets van de bekende fotografen. En daar zaten ook allemaal al in die contact sheets van die vetkrijt potloden of weet ik wat voor kleur gebruikte ze om aan de laborant door te geven welk deel van de foto gebruikt moest worden. Brassai in...Barcelona heb ik een expositie bezocht die die man fotografeerde met een 6x7 of 6x9. Dat was een fantastische expositie. Die gaf eigenlijk een soort webinar over zijn graf heen. Die liet zien dat hij dus uit één beeld, één zesde deel uit het negatief gehaald had. En van dat werd uiteindelijk de foto. Maar als je zo 'n groot negatief hebt, dan kan dat ook wel.

Dus er is een periode geweest, dan was het een beetje de mode om je compositie in één keer in zo 'n vierkant beeld te laten komen en dan ook nog eens een keer de randjes van het beeld mee te printen. Dat je een Kodak of een Agfa of een Ilford had en ook nog het liefst het nummer erin. Dat gaf nog meer weer dat je geslaagd was om in één keer die compositie erin te zetten. Nou, dat is knap.

Maar dat gebeurt niet altijd. Ik heb er niet zo 'n moeite mee hoor. Ik vind dat prima zo.

Lia Van Beest (12:01)
Maar in wezen...

In wezen doe je zoveel mogelijk de lege ruimte croppen.

Willem Wernsen (12:11)
Nee, ik heb het niet over lege ruimtes, ik heb het over troep. Ja, dat kan zijn bijvoorbeeld, ja, stel, stel,

Lia Van Beest (12:18)
Oké, oké.

Willem Wernsen (12:27)
Ik heb een foto van Parijs gemaakt in een restaurant. Die is nog wel heel veel, die is regelmatig tentoongesteld. Die heb ik ook al eens een paar keer verkocht en in boeken verschenen. Er zitten twee jonge mensen die zitten aan een tafeltje. Die hebben zo de handen in elkaar gestrengeld. En het was in een restaurantje, zo 'n Parijs caféetje, waar dus achter/ buiten precies stond zo 'n kraam met allerlei kranten en tijdschriften. Zo 'n kiosk.

Dat kan natuurlijk mooi zijn, maar in dat specifieke beeld gaf het bovenin het vierkante beeld een ontzettende troep. En onderin was het nog veel meer rotzooi. En dan denk ik, ja, als je hem dan vierkant laat, snijd hem dan maar een beetje uit en geef de essentie aan waar het er nou werkelijk om gaat en pak toch een stukje van die omgeving mee, want dat zat er ook wel in.

Laat die troep gewoon weg. Natuurlijk, als die troep er toedient dat het er ook mooier van wordt, dan laat ik het ook wel zitten. Als ik op straat fotografeer mensen op een markt in een kraam, of voor een kraam, of aan een eettafel of whatever waar ze staan, of zitten of lopen, en de omgeving speelt goed mee in dat beeld, dan ga je natuurlijk niet  zitten, afsnijden dat niet. Dat is ook niet storend, want dat hoort er ook bij.

Lia Van Beest (13:54)
Maar als we dan bijvoorbeeld, om de vaart erin te houden, bijvoorbeeld naar foto nummer 2 gaan, dat is dan die met die cabrio, die mevrouw die mooi bij die meneer met die mooie cabrio staat, hoe heb je dit dan benaderd? Er zat daar ook heel veel troep omheen? Of wil je...

Willem Wernsen (14:02)
Nou ja, dat is wel de...

Ja.

 dit is eigenlijk wel het hele beeld. Ik wacht veel op momenten. Ik zit te loeren als een vogel op een touw. Eigenlijk die meeuw waar ik eigenlijk mee begon. Die zit op die haring of een stukje patat zit te wachten of een broodje hamburger wat die mensen in de kraam zien liggen Zo zit ik eigenlijk op een vensterbankje.

Of een bankje te loeren, vele dingen moet ik ook een beetje uitrusten als ik wat gelopen heb. En dan gaan de dingen gewoon voor me gebeuren. En die man komt daar rijden met die Morgan die oude auto. En ja, dan kun je wel meteen schieten. Dit is ook een analoge opname. Ik was heel zuinig op mijn film, want film was toen voor mij ook duur. En je leert ook heel goed kijken door zuinig om te gaan met je materiaal. Want dan schiet je daar een heel filmpje van vol. Van alle opnames zijn zo vol.

Dan moet je je filmpje weer wisselen. Maar afijn dat duurt ook weer zo veel tijd. Dat kan allemaal wel vlug gaan. Ik probeer altijd hooguit twee, niet meer dan twee opnames te maken. Zodat ik op een film van twaalf opnames met toch een redelijk wat aantal geslaagde opnamen thuis kom die ik wil hebben. En hier heb ik ook zitten wachten tot er iets meer gebeurde. Die auto met die man.

Ja, dat is mooi, maar wat moet je met een foto van een man in de Morgan . Maar die vrouw die kwam eraan wandelen en toen werd het al wat spannender. Maar toen had ik eigenlijk nog niks. Want ja, een vierkant vlak vullen, dat is niet makkelijk. Je moet dat compositorisch ook goed hebben. Dus waar ik eigenlijk zat op te wachten, dat was dat er over dat voetpad nog iemand zou oversteken. Want als ik naar die foto kijk...

Dan zie ik met mijn rechteroog die man in die Morgan zitten en die vrouw daar naast staan. Maar kijk, gaat mijn linkeroog mee in beeld en er zou niemand op dat voetpad gelopen hebben. Dan was dat een paar kilometer daar die foto niet geschoten. En daar was een lege ruimte geweest. Dus dat is dan mooi gevuld.

Lia Van Beest (16:23)
Nu is deze foto een analoge foto, maar je ziet dus eigenlijk altijd ...

Willem Wernsen (16:28)
 weinigen die geflitst hebben. Maar er is ook een foto van... Nee, dat zei ik straks in het begin. Dan praat ik over een hup jaar geleden. Hier staat ook zo 'n... Er is ook een Mamiya , zo 'n twee oog met zo 'n zware flitser naast . Dat was de eerste en de enige keer dat ik met zo 'n ding op pad geweest ben. Eén dag eigenlijk van die week in Parijs.

Lia Van Beest (16:35)
Dus je flitst wel eens.

Willem Wernsen (16:57)
Want voor de rest heb ik hem op de hotelkamer gelaten, want je sjouwt een breuk. Hier zit er net iets in, een vulflits, dat is daar meegenomen, maar daar ben ik toen niet mee verder gegaan. Maar goed, als die man niet overgestoken was, dan had ik ook die foto niet gemaakt.

Lia Van Beest (17:10)
in

In al jouw zwart -wit foto's zie je dus eigenlijk ook wel de doka -werker terug.

Willem Wernsen (17:18)
En...

Ja, dat denk ik wel. Dat is wel een goede opmerking van je. Want dat wordt er wel meer gezegd. Dus het jarenlange werken in de doka en vooral alleen maar met zwart -wit bezig zijn. Dat leert je wel het palet van de mooie grijstinten te kennen. En dus de opmerking Bob Ross is eigenlijk een beetje gekomen. Kijk, ik werk als ik de foto's omzet in zwart -wit. Dan gebruik ik achter liggende doka technieken die ik digitaal toepas. Ik werk ook maar op één laag, zal ik maar zeggen. En dan heb ik dus eigenlijk met doordrukken tegenhouden. Je kunt dat in allerlei bepaalde procenten doen. Je drukt op 15, 20, 30 of 40 procent door. En sowieso houd je dat eventueel ook tegen of met nog tussenliggende waarden. En dat maakt allemaal verschillende kleurtjes. Dat zie je ook. Als je dan gaat printen die foto, dan zie je dat van de lichtere kleuren, de kleuren.

ook gebruikt worden om die tonen in die zwart -wit foto te maken. Ja, zo werk ik en dat zit ook een beetje... Als je het boek 101 tips voor straatfotografie hebt, wat ik samen heb gemaakt met Piet van den Eynde waar inmiddels de tweede druk al van is, daar heb je daar een deluxe serie van. En in die deluxe serie, daar zit voor drie uur, dat is 180...

zeg ik het goed, ja, aan tutorials bij, waar ik nog wat vertel over die fotografie. Maar er zitten ook zes filmpjes bij, waarin ik precies vertel en laat zien hoe ik met eigenlijk simpele middelen in Lightroom en dan naar Photoshop toe ga en ja, zo 'n beeld samen stel op één laag. En Piet geeft daar dan ook van de Eynde Piet van de Eynde geeft daar dan ook nog in het filmpje wat meer uitleg bij .

waar waar je een beetje moet oppassen voor de valkuilen als je dat niet zo gewend bent om te werken. Maar er zijn toch een heel aantal mensen die ook vanuit de doka komen, die met die filtershop toestanden wat moeite hebben, met die lagen en die toestanden, die daar heel plezierig mee werken en ik zie daar hele prachtige resultaten van komen.

Lia Van Beest (19:36)
Als we naar foto nummer 3 gaan, dan zien we een grote man, met grote geaderde handen die een klein mannetje met een baard iets toe zegt. Wat was je insteek hier om dit te fotograferen? Wat voor verhaal zit hierachter?

Willem Wernsen (19:56)
Ja, dat is een digitale. Omdat ik wat beperking heb met mijn gezondheid, en vooral met lopen, zit ik het de laatste jaren veel op kroegen, terrasjes, pleintjes of... Ik loop niet een hele stad door, maar dat hou ik niet vol. En ook daar is het weer wachten op momenten die tussen mensen gebeuren. De straat is één groot toneel. Er gebeurt van alles.

Ik zat op de terrasstoel en ik kan links en rechts om me heen kijken. Ik zie die lange man lopen en ik zie dat kleine mannetje en ze gaan met elkaar in gesprek. Met die gebaren, ik zag het een beetje als reus en klein duimpje en ook de humor die daar plaatsvindt tussen die mensen op straat. En net dat kleine stukje terras dat geeft en dat raam van dat café geeft genoeg weer om te zien van kijk, er is toch een buiten op straat genomen.

En de essentie van dat beeld ligt natuurlijk in dat prachtige contact. Want als je naar dat kleine mannetje kijkt, hoe geweldig gezicht die trekt. En de gebaren van die grote man. Ja, ik heb niet precies gehoord wat ze zeggen, maar het was wel heel leuk om te zien. Dus ik heb het ook gefotografeerd, dat moment.

Lia Van Beest (21:09)
En dit is ook weer met een middenformaat camera of een...

Willem Wernsen (21:13)
Nee, nee, dit is met de Fuji gemaakt. En ik veelal heb ik op de Fuji eigenlijk meestal wel een vaste lens zitten. Ik werk met prime lensen en die wissel ik dan wel eens in mijn tas. Dus ik heb een, zou je zeggen, een 16mm, dat is een 24mm. Ik heb een 23mm, dat is een 35mm.

Dan heb ik een 35 mm, dat is een 50 mm en ik heb een 50 mm, dat is een 70 mm. En ja, af en toe wissel ik wel eens, maar de meest van tijd zit toch wel de 23 mm erop. Dat is dus de 35 mm equivalent kleinbeeld. En daar doe ik eigenlijk alles mee.

Lia Van Beest (21:58)
Ja, ja. En print je ook wel je foto's zelf? En waar moeten je foto's dan aan voldoen? Print je op speciaal papier of hoe moet ik me dat voorstellen?

Willem Wernsen (22:12)
Nou, ik print mijn foto's. Dat heb ik altijd gedaan. In de doka drukte ik ze ook af. En als die droog was, had ik iets tastbaars in mijn handen. Kom even een foto kijken. Als ik ze digitaal bewerk, dan wil ik zo 'n foto ook printen. Dan wil ik hem net als dat ik hem in die bakken ga halen bij de doka.

in mijn handen hebben en bekijken. En dan print ik hem eerst op premium luster papier van Epson. Dat is een prachtig papier om zwart -wit op te drukken. Maar het mooiste is natuurlijk wel barietpapier van Hahnemuhle. Dat is af. Ook daar druk ik ze dan wel op. Als ik bijvoorbeeld exposeer of als ik een foto verkoop, wordt die op dat papier gedrukt. Maar doorgaans druk ik op premium luster af.

Dan heb ik in ieder geval iets tastbaars in mijn handen en die gaat de map in. Dan kan ik later nog eens terugkijken. Ik ben lid van Delta F, dat is al 35 jaar een huiskamergroep van vijf mensen. We waren met z 'n vijven, er is één overleden, we zijn hier nog met z 'n vieren. En dan neem ik die foto's mee voor het klankbord om ze te laten zien. Dat is altijd veel mooier, kijken nog eens op een scherm. En je wil natuurlijk dat ze excact

uitzien alsof je ze ook in de doka gedrukt zou hebben.

Lia Van Beest (23:42)
Wat kan je iemand adviseren die op dit moment op het punt staat om een echte fotoprinter te kopen? Waar moeten ze op letten? Moeten het negen verschillende kleurtjes inzitten of één tank met alle kleuren? Ik noem maar wat...

Willem Wernsen (23:58)
 dat is eigenlijk... Kijk, ik heb hier ook nog even Saar op visite dat je op de achtergrond... Dat filter je er wel een beetje eruit. Dat kan ik ook niet helpen. Ja, wat adviseer je? Wat heb je nodig? Als jij iemand bent die veel zijn foto's bekijkt via de televisie thuis of op het computerscherm of via de beamer...

Je print weinig, dan zou ik zeggen koop helemaal geen printer. Hou het bij een printertje waar je je tekst van je emails op houdt. En laat het af en toe als een foto  heel mooi is bij een printbedrijf.Ben je in verhouding wel meer geld kwijt dan dat je het zelf print. Maar printen is toch wel een dure business. Als je een goede printer koopt, ik heb dan zelf een Epson 3880 .Inmiddels is die opgevolgd door de P900. Dat is altijd een A2.

printer zodat ik tot 40x40 zelf kan printen als ik de foto eventueel verkoop dat gebeurt wel eens of exposeer. Die kan ook meerdere papiersoorten aan van bepaalde diktes. Er zitten 9 cartridges in inderdaad, een mat zwart, een hele zwarte, een licht grijs, nog iets van grijs. En al die tonen maken natuurlijk op een gegeven moment wel ook de kwaliteit van je print.

Dan praat je al over heel veel geld en ook de inkt die erin moet is ook duurder dan goud. Als je met een printer gaat werken probeer je dan zo snel mogelijk de juiste instellingen te vinden. Mensen die met mij workshops gedaan hebben die help ik daar ook mee. Dat ze het wiel niet tot nu toe hoeven uit te vinden en met allerlei papiersoorten gaan werken. Dan print je het wel gauw leeg.

Lia Van Beest (25:32)
Ja, onvoorstelbaar.

Willem Wernsen (25:52)
En op het moment met die stijgende prijzen, als mijn printer gevuld moet worden dan is het wel 9 x 50 euro.

Lia Van Beest (26:01)
Maar je had het net even over workshops. Men kan ook bij jou een workshop volgen? Of...

Willem Wernsen (26:07)
Ja, ik geef aan huis één op één voor de mensen de workshop, ja, foto's omzetten naar zwart -wit. Dat duurt een groot dagdeel. Een lekkere lunch bij. En je gaat met heel veel informatie de deur uit. En ook nog eens een keer de garantie dat, mocht je er zelf niet uitkomen, ben ik altijd bereid nadien om je nog eens te helpen. Dat betekent geen hele workshop.

Lia Van Beest (26:34)
Nou, dat is goed om te horen.

Willem Wernsen (26:37)
Maar ik wil best een uurtje, en daar verreken ik niks voor, dat je nog eens helpt of je komt nog eens langs als je het helemaal niet ziet zitten. Je ziet het wel zitten, maar als je er niet uit komt, dan help ik je daar gewoon mee. Dat is een garantie. Ik heb al heel wat cursisten gehad die ik nu echt wel met plezier bezig zie met hun printen. En dat gaat goed.

Lia Van Beest (27:00)
Nou dan zijn we inmiddels alweer bij de vierde foto gekomen en dat is een moeder met een kind in haar armen en dat kind dat houdt een ballon vast. Waar is dit en hoe heb je dit aangevlogen?

Willem Wernsen (27:14)
Ja, dit heb ik gemaakt.



Lia Van Beest (27:22)
Hoe heb je dit aangevlogen?

Willem Wernsen (27:26)
gevlogen. Nou ja, dat is gewoon dat je ergens bent en je kijkt om je heen, je ziet dingen gebeuren. Ik stond er bovenop. Het was een kinderfeestje in Gent, in een wijk, en buiten, eigenlijk in het centrum. En ja, die moeder stond daar met een in - en in -triest gezicht. Dat kind hing om haar schouder. Die ballon is nog iets feestelijks. Je ziet op de achtergrond toch nog wat mensen, waar toch nog  wel wat pret is.

Wat dan precies de oorzaak van is of hoe die mevrouw zo was. Wie mijn werk kent, die weet toch wel dat ik probeer zoveel mogelijk storytelling te werken. Mijn zwart -wit is altijd een beetje filmisch. De mensen die ik portretteer zijn veelal toch wel erg karakteristiek. Ja, en dit is ook zoiets waarvan ik denk van ja, ja, daar kun je als beschouwer zoveel bij bedenken.

Ik heb al mensen die zeggen, dat lijkt wel op een Dorothea Lange weet je wel. Zo heet het, geloof ik . Als ik het goed zeg, dat vind ik wel een compliment. Maar ik heb op dat moment niet gedacht hoe ik de foto maak. Ik denk nooit aan fotografen of als ik een foto maak, ik denk altijd aan wat ik zie. En wat ik in beeld kan brengen, en hoe ik het best in beeld kan brengen. En dan moet het altijd wel met Willem Wernsen blijven. Je kunt je natuurlijk wel laten inspireren, dat heb ik ook wel flink gedaan.

Ik was 13 jaar en toen kocht ik al fotoboeken. Maar je moet wel proberen je eigen duimmerk te gaan vinden in die fotografie. Je moet niet gaan kopiëren.

Lia Van Beest (29:05)
En welke lens had je erop zitten?

Willem Wernsen (29:09)
voor de 23 millimeter, dus equivalent 35.

Lia Van Beest (29:16)
Oké en de instellingen? Want het is een momentopname.

Willem Wernsen (29:20)
 dan zou ik terug moeten gaan naar... Kijk, ik heb meestal staan op de P -knop van probeer maar. Daar wordt wel eens om gelachen, maar als je op het googelt en je zoekt naar instellingen bekende fotografen of beroeps of whatever, dan zijn er toch heel veel mensen die sociaal documentair werken
en die hem ook veel gewoon op de automaat zetten want je kunt altijd op die P van proberen maar kun je altijd, daar zoekt ie dus zelf, de diafragma de sluitertijd, de ISO waarde staan ingesteld van 100 tot 12 .800, daar durf ik ook rustig mee te werken, een beetje korrel is wel lekker en je kunt in Lightroom altijd nog een beetje iets terughalen, maar je kunt ook dan als je denkt van, hé wacht even ik wil toch iets meer scherpte diepte hebben,

dan geef je hem gewoon iets meer open. Dan knijp je je diafragma nog iets meer. Of ik heb iets meer sluitertijd nodig, dan schroef je daar aan. En die camera, die rekent maar raak en die doet het dan allemaal zo instellen als je wilt. Ik denk altijd, die camera is toch voor mij, ik ben er niet voor de camera. Maar als ik analoge werk.

Dan weet ik natuurlijk wel dat ik licht moet meten met een losse lichtmeter. Ik meet altijd opvallend licht. Veel al EV waarden, misschien een beetje technisch verhaal, maar dan zet ik op het objectief van de middenformaatcamera een bepaalde EV waarde in. Die EV waarde is weer gekoppeld aan de sluitertijd en diafragma Op die EV waarde zit een soort schaal.

van tot hierver en niet verder kun je dan wat draaien met je lichtwaarde en je diafragma, zodat als jij je diafragma draait, de lichtwaarde, de belichting ook meegaat, de sluitertijden. En dat is wel wat makkelijker werken natuurlijk. Maar meten is wel weten, zal ik zeggen. Ook het gebeurt wel eens in hele moeilijke situaties
dat ik de lichtmeter in mijn zak heb en dat ik gewoon opvallend licht meet, maar dat is in moeilijke situaties. En dat ik denk ja, het is even die opvallend lichtmeter erop gooien, kijk wat die aangeeft. Met zo 'n gewone camera meet je direct, maar dan ga ik een beetje technisch, het technische verhaal in. En ik ben eigenlijk niet zo de man van de techniek. Ik ben meer de man van het kijken en het afdrukken.

Lia Van Beest (32:08)
Nee.

Willem Wernsen (32:12)
En het ontwikkelen van de films of het ontwikkelen van de digitale negatieven En dan het er een mooi beeld uit halen wat optimaal in zwart wit zit. En ja, natuurlijk wil je wel goed glas op je camera hebben. En natuurlijk kan zo 'n camera heel veel, maar gebruik maar heel weinig. Je hebt eigenlijk maar een sluitertijd nodig. Een diafragma en een ontspanknop En dat er geen licht in komt als je een film hebt en dat soort dingen.

meer gebruik ik eigenlijk niet.

Lia Van Beest (32:44)
Nee.

Willem Wernsen (32:45)
Maar ik maak wel veel gebruik van dat schermpje. Achterop zo 'n camera zit zo 'n schermpje. Dat is wel handig, daar kan ik naar me toe klappen En dat stel ik wel veel bijvoorbeeld in op 1x1. Zodat ik eigenlijk ook als ik digitaal op pad ga.... hoor je het onweren buiten? sfeertje erbij hè. Dus als ik digitaal op pad ga, dat ik dan als ik op dat schermpje kijk, op het beeld op 1x1 blijf zien dat mijn oog daardoor getraind blijft.

Lia Van Beest (33:02)
Ja, ik hoor het.

Dat is wel een goede tip, ik doe dat eigenlijk nooit.

Willem Wernsen (33:18)
Ja, je verliest wel iets aan pixels, maar ja, als je bijvoorbeeld 40 miljoen pixels hebt en je maakt het vierkant en je verliest wat en je houdt er dan 30 over, dan heb je er nog zat. Mijn eerste digitale camera had geloof ik 8 miljoen pixels. Het was een Panasonic met een 20 mm Leica lensje erop. En ik heb toen ook foto's gemaakt in de coffeeshop. Die staan in mijn boek Timeless. Dat waren hele donkere dingen.

Ja, en die foto uit New York van Bella Vita, die misschien op eens langs zal komen. Ja, dat was één opname. Toen keek die vrouw op en dat was nog geen, dat was 8 miljoen pixels. Dat is ook nog een uitsnede. En dan heb ik hem ook nog een meter op een meter verkocht. Er zat wel een klein korreltje in. Moet je Ed van der Elsken had een hele grote korrel. En die hing over de hele wereld bij wijze van spreken

Lia Van Beest (34:11)
Ja, precies.

Willem Wernsen (34:12)
Dus dan mag je als zwart -wit fotograaf ook best wel een korreltje veroorloven hoor. Dat geeft ook wel een beetje zo zijn charmes aan het beeld. Middenformaat geeft ook een beetje de charme aan het beeld. Ik weet niet hoe ik dat moet uitleggen, maar als je met een film werkt en je belicht dat en het scherpteverloop is plasticisch heel mooi. Ja, ik zeg nou misschien een beetje te zeveren en door te drijven en als ouwe purist, maar...

Lia Van Beest (34:20)
Ja, en zo...

Willem Wernsen (34:42)
Ja, voor mij heeft het altijd nog wel wat. Het is eigenlijk niet uit te leggen, je moet het gedaan hebben. En gelukkig zitten we weer in een tijd waarin dat zwart -wit en dat analoog ook weer terugkomt. En dat ook alweer op fotovakscholen doka's gebouwd worden. En mensen die een printbedrijf hebben en daar vroeger ook doka's hadden, die er ook weer neerzetten. Ja, dat vind ik wel geweldig. Dus ik vind het ook heel fijn om mensen te helpen, die daar weer.
de draad oppakken of er aan beginnen. Ik vind vind het wel leuk op straat, ik zie ze wel eens worstelen om in zo 'n klein beeld analoge camera zo 'n film te stoppen. Dat is wel mooi hoor. Maar ik vind het wel fijn dat dat zo is en ook de fabrikanten spelen er ook op en die willen er aan verdienen. Dat begrijp ik ook wel. Maar als je ook kijkt, zo 'n Cinestill als ik het goed zeg, is in Amerika. Die maakt op het moment prachtige films.

van die zwart -wit films, analoog waar ook vroeger die speelfilms op gemaakt werden. Ik heb er eens een paar van volgeschoten en geprint, en dan denk ik, nou, dan weet ik wel dat als je digitaal werkt dat je programma's kan kopen met bergen filters die je erover heen kan gooien dat het ook zo lijkt. Maar dat is toch wel een beetje puur. Maar goed, dat staat allemaal een beetje los van beeld, maar het is leuk om het misschien te vertellen.

Lia Van Beest (36:01)
Ja, je bent echt nog de...

Er worden nu zelfs filmrolletjes aangeboden, dus echt ouderwetse filmrolletjes aangeboden, van over de datum, zag ik laatst, en die vinden ook blijkbaar gretig aftrek.

Willem Wernsen (36:21)
Ja, maar dat maakt ook helemaal geen fluit uit. Want als jij bijvoorbeeld die daar in de doka ontwikkelt, dan heeft zo 'n zweem van zo 'n oude film weer iets moderns. Dat zal wel weer een tijdje duren dan is het over. Maar mijn ervaring is met oudere films, als ik die belicht, zwart -wit, maakt eigenlijk geen fluit uit. Ik ben in 1999 naar China geweest voor vijf weken.

Toen had ik een fotovest aan. Toen ben ik wat zwaardiger geworden, die kon ik niet meer aan. Dus dat hing al 25 jaar op mijn doka dat vest voor het afgedichte raam. En er heeft altijd de zon op geschenen. En voor een jaar of twee terug vond ik in één van mijn zakken, ik denk ik ga dat  vest eens leeghalen, nog wat papiertjes van de trein van China. En dit en dat, de suikerzakjes. Maar ik vond ook nog twee filmpjes van Ilford FP4 Plus. Ik wist niet meer dat ik ze had, die hebben daar dus...
eigenlijk 24 of 23 jaar ingezeten. En ik heb ze gewoon volgeschoten, ik heb ze ontwikkeld. En ja, met het digitale gebeuren, je kon er iets, je moest iets meer contrast geven, iets meer dit, maar eigenlijk was er niks aan de hand. Nou weet ik wel, als je die in de vergroter gestopt had en je was het gaan drukken, dat je misschien iets meer contrast had moeten geven of whatever. Je had het wellicht al wel een beetje gaan gezien.

Er zijn toch mensen die komen met hele oude foto's uit oma's doos waar een scheurtje nog in zit in zijn foto en die scannen ze in en ze gooien er een programma overheen. En de foto is weer net als oma's, vijftig jaar geleden, bij de fotograaf op de hoek haalde. Ze worden volledig hersteld en de kleur zit er weer in. Ja, voor oma wel prettig natuurlijk op de foto. Maar zo gaat dat. Maar goed.

Lia Van Beest (38:04)
een soort facelift

best een stuk goedkoper.

Willem Wernsen (38:15)
Weet je, dat zijn allemaal van die bijzaken. Als je dat leuk vindt, moet je dat vooral doen. Maar ik ben er eigenlijk niet zo druk mee. Ik ben meer bezig met gewoon kijken en met foto's maken. En natuurlijk moet je wel iets van techniek af weten. Ik denk als ik, dat heb ik al eerder verteld, als ik, ik ben helemaal autodidact. Maar ook autonoom.

Dat maak ik graag wat ik zelf wil. En als ik misschien voor de technische kant, dus het ontwikkelen van mijn films, het werk in de doka, een cursus of een opleiding had gehad van een jaar of twee op zo 'n vakschool, ik heb het puur over techniek, ontwikkelen films, en afdrukken, doka bla bla bla, papier kennen dit, dat, dat, dat. Dan had ik misschien minder materialen hoeven te gebruiken.

In mijn doka staat een ontwikkelbak, een soort stopbad, een fixeerbak maar ik heb ook een afvalbak. Daar is heel veel in gegaan. Al doende leer je. Zo kom je de wereld over.

Lia Van Beest (39:28)
Misschien is het wel beter bijgebleven allemaal ,door fouten leer je.

Willem Wernsen (39:37)
Ja, dat zeker. En wat je ook leert is natuurlijk, maar dan blijven we misschien een beetje te lang op die films hangen, maar als een film 125 asa is, of 400 asa of 3200 asa dan belicht ik die film daar nooit op. Het is altijd een beetje afhankelijk van het licht. Soms belicht ik hem in plaats van 125 op 80, of ik zet hem van 400 op 200, of van 3200 op 1600.

Whatever, en dan moet je ook je ontwikkeling aanpassen en de temperaturen. Dat is niet allemaal zo eenvoudig. Dat zit allemaal nog in mijn hoofd. Ik gebruik wat pilletjes tegen de chronische pijn die eigenlijk mij wel een beetje mat houden. Maar als ze me vragen over de temperaturen en de ontwikkeltijden en het agiteren en hoe lang en om de hoeveel tijd, dat zit allemaal nog wel in mijn schedel. Dat is wel lekker hè.

Lia Van Beest (40:30)
Ja, hou dat vast Willem, hou dat vast. Hoe heet het? Wij zijn gekomen bij de vijfde foto en dat is een jongetje die staat met opgetrokken schouders, een brilletje en nog een broertje misschien ervoor en het verhaal hierachter.

Willem Wernsen (40:40)
Ja.

Nou, kijk, ik zeg altijd, en dat schrijf ik ook in het boek, wat ik met Piet, maar laten we vooral niet vergeten, mijn partner  Lieve mijn vriendin ook, heeft ook een grote bijdrage daaraan geleverd, gemaakt heb. Als fotograaf dan, weet je, ik zit altijd te kijken, zo te loeren en dan... Ik liep hier in een winkelstraat. Ik hoor geschreeuw, dus ik denk, anticiperen op.

Dus ik dacht, ik wil eens kijken wat voor lawaai ze gaan maken, misschien valt er wat te fotograferen. Er stond dat jochie, wat zo zuur kijkt, die stond er tegen die ruit aan het trappen waar 30 op staat. Het was een speelgoedwinkel. En die komt weer bij zijn moeder terug en die begint te zeuren. En ik hoor die moeder zeggen, ja, ze heeft zoiets over Sinterklaas. Maar toen zag ik hem weer naar die ruit gaan. En ik denk, weet je wat, ik loop eens een aantal meters terug. Bekijk die situatie eens even rustig aan. En...

Dat is eigenlijk een beetje, hoe moet ik het zeggen, pré-visualiseren. Je ziet iets en dan hoop je dat er wat kan gebeuren. Je kunt het niet afdwingen, maar dat komt ook wel vaak uit dan. Dus toen hij weer uitgeraasd was en weer naar zijn moeder liep, toen ben ik  ook maar eens gaan lopen. Op het moment dat hij met die armen zo stond en dat zure gezicht.

Toen heb ik maar de camera zo zijdelings omhoog gehouden en zeg ik klik, het is één opname geworden. Dat broertje was meegenomen want ik ben natuurlijk een grote forse vent. Die had ik niet eens zien staan die dreumes op. Die stond denk ik op dat moment toen ik die situatie zag achter zijn moeder of op zij. Maar op het moment dat ik er langs kwam en ik kreeg mijn fototoestel op dat moment weer te pakken.

Toen keek hij zo omhoog, schielijk met zijn brilletje zo verbaasd. Hij zou zich wel zijn rot geschrokken zijn. Ik weet wel dat zijn moeder zei, het is bijna Sinterklaas, je wacht maar of zoiets. Misschien had hij wel gedacht, daar komt Sinterklaas aan .Want ik heb natuurlijk een beetje grote baard had ik toen en mijn hoed op, geen mijter, maar zoiets. Dat zou misschien gebeurd kunnen zijn. Maar dit is eigenlijk puur door het zien ontstaan op straat, het wachten.

De tijd nemen om te zien hoe ontwikkeld zich dat nou en dan toch nog weer terug lopen en dat moment die foto maken, dat je ook zulke beelden schiet. Dat kan iedereen. Dat kan eigenlijk iedereen, maar je moet het ook wel doen. Het is een beetje allemaal gehaast, gehaast.

Lia Van Beest (43:32)
Ja, zeker.

Willem Wernsen (43:37)
En dat zie ik soms ook met fotografen, de goede te na gelaten Als je een goed beeld ziet, klik, klik, dat is goed. Maar soms hoor ik wel eens van... Als ik langs die fotografen loop, dan denk ik, ja ze zullen er misschien wel 60 maken en daarom proberen ze het goede beeld uit te halen. Nou ja, als jij zo werkt en er zit een goed beeld tussen, ja waarom niet? Ik bedoel...

Lia Van Beest (43:58)
Ja, dat snap ik soms ook niet hoor, moet ik heel eerlijk zeggen.

Willem Wernsen (44:07)
Je hoeft niet, het zijn geen analoge films, je hoeft ze niet allemaal te ontwikkelen. Want als je een film van 36 opnames hebt, ja, ik denk in hoeveel seconden schiet je wel die 36 opnames. Misschien schiet je wel in 3 seconden 100 opnames. Weet ik hoe dat gaat met die camera's. Die hebben zo 'n grote opslag. En als er dan toevallig een goeie tussen zit. Maar ja, dat is mooi meegenomen. Dus ik zeg daar ook niks verkeerds van. Als je vooral zo werkt, je moet het... Ik zeg nooit van, als ik iets vertel, zeg ik altijd...

Zo werk ik, maar je moet het niet zo doen. Je moet je eigen gang gaan Haal de dingen eruit waarvan je denkt, nou dat is wel handig als ie dat vertelt. Dan kan ik ook eens gewoon proberen en deal er mee. Maar doe vooral je eigen ding. Ik zeg nooit niet hoe je het moet doen. Maar alleen hoe ik het doe. En doe er misschien of wel of niet wat mee. Maar ja, ik vind het toch wel een beetje de kunst van kijken en het moment pakken.

als je dat ook ter plekke maakt in één beeld, in één opname.

Lia Van Beest (45:08)
We hebben een tijdje geleden...

Willem Wernsen (45:09)
En als je er dan achteraf een beetje aansnijdt of rotzooi weg haalt, als iemand in een expositie zo 'n foto ziet hangen, dan gaat hij er niet eens voor die foto staan om te denken, wat zal die fotograaf er allemaal afgehaald hebben.

Heb jij nou naar een expositie gaat? Je kijkt naar foto's, dan kijken we toch naar het beeld dat wat je aangeboden wordt?

Lia Van Beest (45:24)
Nee, nee precies.

Ja, maar dan kijk je als, ja ja, maar dat merk ik aan mezelf, kijk je als fotograaf of kijk je als normale, tussen aanhalingstekens, toeschouwer. Dat heeft wel te maken.

Willem Wernsen (45:33)
In de regel wel.

Natuurlijk als ik naar een exposite ga dan kijk ik wel als fotograaf, maar misschien ook wel als normale toeschouwer. Als ik series samenstel of boeken maak, ik heb wel wat boeken gemaakt, dan moet je eigenlijk ook een beetje je eigen gevoel uitschakelen. Ik kijk dan niet als Willem Wernsen die een beetje kijk heb op fotografie en op het beeld.

Ik zie mezelf als een toeschouwer die denkt, verrek hoe heeft die fotograaf dat gedaan? Of dat heeft hij aardig goed gezien? En goed dat hij dat zo in beeld gezet heeft. Want als je afgaat dat het alleen maar je eigen werk is, je hebt bij elke foto wel een soort emotie, dan stel je heel moeilijke serie samen hoor. Want dat is wel kill your darlings als je boeken gaat maken of series samen gaat stellen.

wil zo 'n serie, als het aan de muur je hangt, ook goed overkomen bij de beschouwer. Want als je er één topfoto neer hangt, die blijft staan. En stel je hebt een serie van tien en er zitten drie topfoto's in die blijven staan en er zeven vallen om, dan heb je ook lege handen. Dus dan kun je best voor kiezen om te zeggen, ik maak een wat homogene  serie, wat constantere serie, door misschien de foto's die wat net iets minder zijn, er te gebruiken om toch een zo  sterk verhaal te bouwen.

Maar dat is maar een tip hoor, bedoel, zo werk ik.

Lia Van Beest (47:17)
 ja, maar we hebben als eerder een podcast gemaakt ook over tips, 101 tips voor straatfotografie en je vertelde in het begin, vertelde je, er is inmiddels een tweede druk van en dat boek dat heb je gemaakt met Piet van den Eynde. Daar zijn nog exemplaren van te koop of te bemachtigen?

Willem Wernsen (47:27)
Ja, dat klopt, ja.

Het eerste is helemaal opgegaan. Ik mag er best open over zijn. Ik denk dat we op het moment, en dat is voor een doelgroep, bijna een dikke 1800 of bijna  1900 verkocht hebben. En van die tweede druk, daar begint het. Dat is al vanaf juni 23. Dus we zijn inmiddels bijna een jaar verder. Er is al een gaatje ingevallen.

Maar of er nog ooit nog eens een derde druk komt, dat weet ik niet. Ik denk dat het nu wel een beetje op gaat houden. Natuurlijk verkoopt het ook wel via de site en dat is allemaal prima. Dankbaar voor elk boek dat verkocht wordt. Dat ben ik altijd geweest. Ik vind het altijd een hele eer als mensen boeken van mij kopen. Maar dit boek wordt ook wel veel verkocht als ik lezingen geef en ja ik hoop ...

Ik heb al gezegd, het is ik tob met mijn gezondheid, en de workshops op straat, dat is al een beetje afgelopen. De webinars bij Piet kan ik nog wel doen en zo met jou babbelen, dat lukt allemaal nog wel. Maar of die lezingen allemaal nog op een gegeven moment, zal dat ook een keer ophouden. En dan is het sluss

Lia Van Beest (48:55)
Maar dan is dat boek een hele mooie bron van tips en...

Willem Wernsen (49:00)
Ja, als ik dat hoor van de mensen die het gekocht hebben, het heeft meer dan 230 pagina's. Het is ook Engelstalig te krijgen, maar dan als e -book alleen. Maar dit is een mooi gedrukt boek en het is een handig boek. Er komen niks als mooie reacties op. Er is een hele bekende fotograaf in Nederland die schreef, ik ben al 50 jaar bezig met fotografie, maar ik vind het wel handig dit boek te zien, want als ik die 50 jaar geleden al wist...

Dan was het misschien ook wel prettig geweest. Ja, dat zijn mooie complimenten. Je kan hier je zak steken.

Lia Van Beest (49:30)
Ja, dat zijn mooie complimenten.

Willem, hebben wij nog iets te bespreken? Is dit iets voor nog eens een keer vijf foto's te bespreken of zullen we dat een keertje  vragen aan de luisteraars of wat denk je? We moeten ze ook niet overvoeren.

Willem Wernsen (49:48)
Ehh...

Ja!

 nu twee podcasts met je mogen maken. Over Zuiderburen het boek en over 101 tips. Dit is ook wel een leuke idee om die foto's zo te bespreken. Net wat je zegt, je moet ook niet overvoeren. Ik laat het maar aan de luisteraar over of hij nog eens interesse heeft om dat ik nog eens met vijf foto's kom. En als dat zo is en er is voldoende belangstelling, dan wil ik dat best doen.

En als men denkt, ja ik heb die Wernsen nog zoveel keer gehoord, die Lia is een aardige vrouw, maar ga gaat eens naar een ander, ja dan vind ik dat ook best.

Lia Van Beest (50:32)
Nou er komen nog meerdere, ook andere gasten, maar ik vond het sowieso al een hele eer.

Willem Wernsen (50:38)
Ja, dat begrijp ik wel, maar ik vind het een eer bij je te mogen zijn dat je koffie is goed en zo. En je gevulde koeken die kunnen beter... Nee, het is maar een grapje. Maar weet je, het kan ook op een gegeven moment te veel worden voor de mensen. Dat kan.

Lia Van Beest (50:53)
Ja, nee, maar het is voor mij sowieso een eer om jou te mogen interviewen. Ik vind het leuk als mensen daar inspiratie uit halen.

Willem Wernsen (51:04)
Doe ermee wat je kan, zal ik zeggen. En nogmaals, die technische zaken waar we het over gehad hebben, als je er anders over denkt, moet je gewoon anders doen. Niks moet, alles mag. Het gaat erom dat je plezier beleeft aan je passie en aan je hobby en dat je dat terug ziet in je beelden. Dan heb je dubbelplezier.

Lia Van Beest (51:24)
juist. Dan gaan we hem hierbij afsluiten Willem, blijf nog even aan de lijn. En nou, dan hoop ik dat ik je in levende lijven nog een keer weer zie en of spreek op wat voor manier dan ook. En voor deze, dat denk ik, weet ik wel zeker, weet ik zeker.

Willem Wernsen (51:41)
maar dat gaat best wel gebeuren. Ja, en ik vond het een... dankjewel weer voor de babbel.

Lia Van Beest (51:52)
Nou, helemaal goed Willem! Wij drukken op de stopknop en dan zien we elkaar een volgende keer!

Willem Wernsen (52:03)
Tot dan!