True North Classics: Με την Αγνή Μαριακάκη, ψυχολόγο, ιδρύτρια της Mindsearch, YouTuber & συγγραφέα του βιβλίου «Αξίζει Να Ευτυχήσεις», CEO
May 10, 2024Season 3Episode 8
EO Greece
«Ηγεσία είναι η τέχνη της υπέρβασης… η τέχνη της αλχημείας, της μετουσίωσης του βασικού στο θαυμάσιο… Ηγέτης είναι αυτός που υπερβαίνει όλα τα σύνορα που μπορεί να υπερβεί, τα στερεότυπα, τις προσδοκίες… τις αποτυχίες… το συμβατικό… και μπορεί να υπερβεί το λίγο των συνεργατών του… Είναι η ικανότητά μου να υπερβαίνω την καταστροφή χωρίς να διαλύομαι… Και από την άλλη μεριά, ο ηγέτης είναι αλχημιστής. Παίρνει βασικά υλικά… και μπορεί να τα μεταμορφώνει και να προσφέρει στην κοινωνία… από αυτά τα βασικά υλικά κάτι πολύτιμο… Η υπέρβαση δεν είναι τρυφερή δουλειά. Είναι μια αυστηρή, μια αγωνιώδης δουλειά, η οποία σε όλα τις τα βήματα όμως συναντιέται με το θαύμα.»
Το S03E07 του Finding True North φιλοξενεί ξανά την Αγνή Μαριακάκη σε replay ενός "classic" και αγαπημένου επεισοδίου.
Η Αγνή είναι ψυχολόγος, κοινωνική ερευνήτρια, και entrepreneur, ιδρύτρια της εταιρείας MindSearch, που εδώ και 25 χρόνια έχει αντικείμενό της το Business Empathy, ή αλλιώς την εταιρική ενσυναίσθηση. Είναι ακόμη συγγραφέας του βιβλίου «Σου Αξίζει να Ευτυχήσεις: 10 κλειδιά για να μεταμορφώσεις τη ζωή σου». Η Αγνή ξεκίνησε το κανάλι της στο YouTube στα 62 της χρόνια, και δύο χρόνια μετά έχει εκεί 100.000 followers, 42.000 στο TikTok και 10.000 στο Instagram. Στο επεισόδιο αυτό μοιράζεται μαζί μας σημαντικά μαθήματα ζωής με περισσή ενέργεια και αγάπη.
Ακούστε το επεισόδιο για να ανακαλύψετε: - Πώς να δημιουργήσετε αξία με τη σύνδεση της απασχόλησης με αληθινές ανθρώπινες ανάγκες - Γιατί η έλλειψη ανεκτικότητας της διαφορετικότητας οδηγεί σε βαθιά ψυχική μοναχικότητα - Πώς η ζωή αναπτύσσεται μέσα απ' την καταστροφή - Τον τρόπο που οι αρνητικές εμπειρίες μπορούν να μεταλλαχθούν σε εσωτερικό σθένος - Γιατί οι αρχές ενός ανθρώπου αποτελούν το άυλο κεφάλαιό του - Την αρχή της προσωπικής ευθύνης και το καθρέφτισμα του υπέροχου σε κάθε άνθρωπο - Τι προτείνει η Αγνή ως τεχνικές διαχείρισης της αρνητικότητας - Γιατί χρειάζεται να κάνουμε update στο πώς αντέχουμε τις κρίσεις στις σχέσεις μας
«Ηγεσία είναι η τέχνη της υπέρβασης… η τέχνη της αλχημείας, της μετουσίωσης του βασικού στο θαυμάσιο… Ηγέτης είναι αυτός που υπερβαίνει όλα τα σύνορα που μπορεί να υπερβεί, τα στερεότυπα, τις προσδοκίες… τις αποτυχίες… το συμβατικό… και μπορεί να υπερβεί το λίγο των συνεργατών του… Είναι η ικανότητά μου να υπερβαίνω την καταστροφή χωρίς να διαλύομαι… Και από την άλλη μεριά, ο ηγέτης είναι αλχημιστής. Παίρνει βασικά υλικά… και μπορεί να τα μεταμορφώνει και να προσφέρει στην κοινωνία… από αυτά τα βασικά υλικά κάτι πολύτιμο… Η υπέρβαση δεν είναι τρυφερή δουλειά. Είναι μια αυστηρή, μια αγωνιώδης δουλειά, η οποία σε όλα τις τα βήματα όμως συναντιέται με το θαύμα.»
Το S03E07 του Finding True North φιλοξενεί ξανά την Αγνή Μαριακάκη σε replay ενός "classic" και αγαπημένου επεισοδίου.
Η Αγνή είναι ψυχολόγος, κοινωνική ερευνήτρια, και entrepreneur, ιδρύτρια της εταιρείας MindSearch, που εδώ και 25 χρόνια έχει αντικείμενό της το Business Empathy, ή αλλιώς την εταιρική ενσυναίσθηση. Είναι ακόμη συγγραφέας του βιβλίου «Σου Αξίζει να Ευτυχήσεις: 10 κλειδιά για να μεταμορφώσεις τη ζωή σου». Η Αγνή ξεκίνησε το κανάλι της στο YouTube στα 62 της χρόνια, και δύο χρόνια μετά έχει εκεί 100.000 followers, 42.000 στο TikTok και 10.000 στο Instagram. Στο επεισόδιο αυτό μοιράζεται μαζί μας σημαντικά μαθήματα ζωής με περισσή ενέργεια και αγάπη.
Ακούστε το επεισόδιο για να ανακαλύψετε: - Πώς να δημιουργήσετε αξία με τη σύνδεση της απασχόλησης με αληθινές ανθρώπινες ανάγκες - Γιατί η έλλειψη ανεκτικότητας της διαφορετικότητας οδηγεί σε βαθιά ψυχική μοναχικότητα - Πώς η ζωή αναπτύσσεται μέσα απ' την καταστροφή - Τον τρόπο που οι αρνητικές εμπειρίες μπορούν να μεταλλαχθούν σε εσωτερικό σθένος - Γιατί οι αρχές ενός ανθρώπου αποτελούν το άυλο κεφάλαιό του - Την αρχή της προσωπικής ευθύνης και το καθρέφτισμα του υπέροχου σε κάθε άνθρωπο - Τι προτείνει η Αγνή ως τεχνικές διαχείρισης της αρνητικότητας - Γιατί χρειάζεται να κάνουμε update στο πώς αντέχουμε τις κρίσεις στις σχέσεις μας
Καλώς ήρθατε στο Finding True North, το podcast του Entrepreneur Organization Greece, όπου οι leaders της ελληνικής επιχειρηματικότητας μοιράζονται τις αξίες, τις αρχές, τις αδυναμίες και τις επιρροές τους, που τους έδειξαν το δρόμο για την κορυφή. Καλημέρα και καλησπέρα σε όλους. Είμαι ο Ανδρέας Κωνσταντίνου, είμαι ο πρόεδρος του EO Greece. Το EO Greece είναι ένας οργανισμός επιχειρηματιών με στόχο τη συνεχή εξέλιξη σε προσωπικό και σε επαγγελματικό επίπεδο. Και επίσης είμαι Chairman και Founder της εταιρείας SlashData. Σήμερα έχω μαζί μου την Αγνή Μαριακάκη, η οποία είναι πολυσχιδής. Είναι ψυχολόγος, είναι κοινωνική ερευνήτρια, είναι Entrepreneur. Entrepreneur είναι σαν ιδρύτρια της εταιρείας MindSearch εδώ και 25 χρόνια, που έχει θέμα της το Business Empathy, την ίσως εταιρική ενσυναίσθηση. Επίσης είναι συγγραφέας του βιβλίου «Σου αξίζει να ευτυχήσεις, 10 κλειδιά για να μεταμορφώσεις τη ζωή σου». Και αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι YouTuber με 100.000 followers. Μπορεί να τη βρείτε στο Agnes Mariakaki. Η Αγνή ξεκίνησε στα 62 της το YouTube και δύο χρόνια μετά έχει 100.000 followers στο YouTube, 42.000 στο TikTok και 10.000 στο Instagram. Που πραγματικά είσαι μία λαμπρή εξαίρεση και χαίρομαι που δίνεις το φως και την ελπίδα σε όλους που λένε ότι στα 60 τελειώνει η ζωή, ενώ η ζωή μπορεί να αρχίσει, όχι απλά να συνεχίσει. Καλώς ήρθες, Αγνή. Έχεις δίκιο. Καταρχήν, Ανδρέα, νιώθω πολύ μεγάλη χαρά που με έχεις προσκαλέσει σε αυτή τη συζήτηση. Ήδη αισθάνομαι τέτοια ανυπομονησία για την κουβέντα μας, για την ευκαιρία να μοιραστώ μαζί σου και τις δικές σου και τις δικές μου σκέψεις, μαζί με τους ακροατές αυτού του εξαιρετικού podcast. Η αλήθεια είναι να σου πω το εξής, ξεκινώντας λίγο από αυτό που ανέφερες, στις 20 Μαρτίου του 2020, ήταν η τελευταία μέρα που πήγα στο γραφείο μου στο Μαρούσι. Αν μου έλεγε κάποιος ότι όλη μου η επαγγελματική ζωή επρόκειτο να ψηφιοποιηθεί στο πλήρες, ότι δεν θα ξαναχρειαζόταν να πάω στο γραφείο μου, αλλά το γραφείο μου θα μπορούσε να ήταν οπουδήποτε. Και αν μου έλεγε κάποιος ότι εγώ, η εργασιομανέστατη, θα πήγαινε σπίτι μου και θα καθόμουν για έξι μήνες χωρίς να κάνω τίποτα, θα του έλεγα, είσαι απίστευτα τρελός άνθρωπος. Αυτά δεν γίνονται. Πήγα λοιπόν στο σπίτι μου με το πρώτο μας lockdown και από 23 χρονών, για πρώτη φορά στη ζωή μου, έκατσα αυτό που λέμε άπραγη. Και ήταν μια πολύ Στην αρχή πέρασα πάρα πολύ ωραία, ήταν λίγο σαν διακοπές, αλλά ήταν μετά μια δυσάρεστη εμπειρία. Με ταρακούνησε πάρα πολύ βαθιά, Αντρέα. Κυρίως με ταρακούνησε η ανατροπή, η καθολική ανατροπή της προβλεψιμότητας στη ζωή μου. Μπορώ να σου πω, Αντρέα, ότι ταρακουνήθηκαν οι τεκτονικές μου πλάκες. Και εκείνο που σκέφτηκα ήταν ότι δεν έχω απολύτως τίποτα να χάσω. Δεν έχω τίποτα να χάσω. Αυτό με ώθησε. Και η μόνη μου σωτηρία θα μπορούσε να είναι το να δημιουργήσω. Νομίζω ότι είμαστε όλοι προσκεκλημένοι στο ταξίδι της ζωής να δημιουργήσουμε. Και για μένα εξέπληξα, μπορώ να σου πω, τον ίδιο μου τον εαυτό. Με τον πιο βαθύ τρόπο, ξεκινώντας αυτό το ταξίδι, έχοντας την πιο ελάχιστη σχέση με την τεχνολογία. Ελάχιστη κατανόηση του πώς δουλεύουν τα κοινωνικά δίκτυα. Αλλά πολύ μεγάλο πάθος και ενθουσιασμό. Να συνεχίζω να ζω, να συνεχίζω να δημιουργώ. Και κάτι ακόμα. Εκείνους τους μήνες, τους πολλούς μήνες απραξίας, ένιωσα πολύ μεγάλη αυτή την ανάγκη να σπάσω τα στερεότυπα. Τις κατεστημένες απόψεις για την ηλικία μου, για το τι μπορεί να καταφέρει ένας άνθρωπος. Και τα στερεότυπα για το αν μπορεί ένας εξηντάχρονος άνθρωπος να αφορά τους εικοσάριδες, να αφορά εφήβους, να αφορά νέους ανθρώπους. Προς μεγάλη μου έκπληξη μπορώ να πω ότι είναι μαγεία η διαδρομή στο να ξεκλειδώσεις αυτό που δουλεύει δημιουργώντας σχέσεις με τους ανθρώπους. Ποια ήταν τα πρώτα σχόλια που πήρες, οι πρώτες εντυπώσεις; Ήταν δύσκολα στην αρχή, έπρεπε να επιμείνεις; Ή είχες από την αρχή θετική ανταπόκριση; Καταρχήν ένιωσα τεράστιο δέος στην αρχή, Ανδρέα. Δηλαδή είχα μπροστά μου τον υπολογιστή μου, έφτιαξα το πρώτο μου βιντεάκι και στη συνέχεια έπρεπε να μάθω τόσα πολλά εντελώς καινούργια πράγματα για να μπορέσω να υποστηρίξω όλο αυτό το οποίο δημιούργησα. Και αυτό με γέμισε δέος. Πρέπει να σου πω ότι ξόδεψα ατελείωτες ώρες για να μπορέσω να εξοικειωθώ με αυτή την τεχνολογία, για να μπορέσω να κάνω μόνη μου το editing. Θα μου πεις, δεν ήταν δύσκολο να τα αναθέσω κάπου αλλού, αλλά δεν με βόλευε. Οπότε έπρεπε να μάθω το editing, έπρεπε να μάθω πώς λειτουργεί όλο αυτό που στα νέα παιδιά φαντάζει εξαιρετικά απλό. Πιστεύω ότι ένα μεγάλο χάρισμα που δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι είναι το να ξέρουν πού να βρίσκουν βοήθεια και εφόδια. Εγώ λοιπόν θεωρώ ότι έχω τα εξής χαρίσματα. Ένα χάρισμά μου είναι η περιέργειά μου. Πιστεύω ότι αν κρατήσω την περιέργειά μου αγνή και ειλικρινή πάντα θα βρω μια καινούργια λύση. Το δεύτερο είναι ότι πραγματικά ξέρω να ζητώ βοήθεια. Και το τρίτο είναι ότι ξέρω, νομίζω, να εντοπίζω αυτόν ο οποίος μπορεί καλύτερα από όλους να με βοηθήσει και να ξεκλειδώσει τα εφόδια που μου χρειάζονται. Δεν χρειάστηκε λοιπόν να ανακαλύψω τον τροχό. Αυτό που χρειάστηκε είναι να τον εξασκήσω τον τροχό. Πράγμα το οποίο έκανα με πολύ μεγάλη χαρά. Εκείνο που με εξέπληξε ήταν η ταχύτητα με την οποία αναγνωρίστηκε η δουλειά μου. Αυτό με σόκαρε. Ξαφνικά ξύπνησα ένα πρωί και ο αλγόριθμος του YouTube είχε τσιμπήσει ένα από τα βίντεό μου που σήμερα έχει νομίζω περίπου 400 χιλιάδες views. Και το συμπέρασμα που έβγαλα, το οποίο θέλω να μοιραστώ και με σένα και με το υπέροχο κοινό που αγαπάει τα podcasts σου, το συμπέρασμα που έβγαλα ήταν ότι η εσωτερική πυξίδα για όλους μας τελικά είναι το πώς να δημιουργήσεις αξία. Και για να μπορέσεις να δημιουργήσεις αξία στον χώρο που βρίσκεται ο καθένας, εγώ είμαι στον χώρο της ψυχολογίας. Εσύ είσαι στον χώρο της πληροφορικής, για να το πω ευρέως. Άλλοι άνθρωποι είναι στο λιανεμπόριο, είναι στη μεταποίηση, είναι στη βιομηχανία, για να μπορέσεις να δημιουργήσεις αξία, κατάλαβα, πρέπει να συνδεθείς με αληθινές ανάγκες. Και όσο μελετάς τον εαυτό σου, δεν πρόκειται αυτό ποτέ να γίνει. Βέβαια να τον μελετάς τον εαυτό σου, αλλά μέχρι εκεί που αυτή η μελέτη του εαυτού σου σε βοηθά να συνδέεσαι με τον απέναντί σου χωρίς προκαταλήψεις, χωρίς στεγανά. Οπότε θεωρώ ότι εκείνος ο αλγόριθμος έπιασε το δικό μου βίντεο, το οποίο ξεκίνησε κατόπιν αυτή την κούρσα του καναλιού μου γιατί εκείνο το θέμα, σε εκείνο το βίντεο κυριολεκτικά ακούμπησε μια ανάγκη που αφορούσε πάρα πολύ κόσμο. Ποια ήταν αυτή η ανάγκη;
Η ανάγκη είναι η εξής:
Αν μου δώσεις το χώρο να το πω ελπίζω να μην είμαι υπερβολικά φλύαρη. Αυτό που έχω καταλάβει από την εμπειρία μου σε αυτό το κανάλι, Ανδρέα, είναι ότι έχουμε μέσα στην τελευταία δεκαετία που ψηφιοποιηθήκαμε απότομα, γιατί ισχύει αυτό, απλά κλιμακώθηκε αυτό στο lockdown και στην πανδημία, αλλά τα τελευταία δέκα χρόνια με τα κοινωνικά δίκτυα έχουμε ψηφιοποιηθεί απέραντα, δηλαδή ανά πάσα στιγμή και ώρα έχουμε ένα κινητό στο χέρι, μια οθόνη μπροστά μας, έχουμε χάσει την ικανότητά μας να παίζουμε σχεσιακό τένις με τους ανθρώπους που μας ενδιαφέρουν, που συνεργαζόμαστε και που αγαπάμε. Δηλαδή έχουμε χάσει την ικανότητά μας να χωράμε τα δύσκολα των σχέσεών μας, να τα αντέχουμε χωρίς να αποκοβόμαστε από την αγάπη και από τη σύνδεση. Είδα λοιπόν μέσα από την πορεία μου αυτά τα δύο χρόνια στο YouTube, τι είδα λοιπόν, είδα ότι οποιοδήποτε θέμα μου είχε να κάνει με το πώς αντιμετωπίζεις τον άνθρωπο ο οποίος σε γράφει, σε αποκόβει, σε προδίδει, σε αδικεί, δηλαδή ο κόσμος αισθάνεται αποκομμένος από τον διπλανό του. Όποια θεματολογία έχω πιάσει πάνω σε αυτό το θέμα εάν δεις τα views στο βίντεο είναι κυριολεκτικά στο Θεό. Οτιδήποτε έχω δημιουργήσει που να αφορά την τοξικότητα στις σχέσεις, οι άνθρωποι δεν είναι σε τέτοια κλίμακα τοξικοί, απλώς οι άνθρωποι έχουν ξεχάσει πώς να χωράνε τη σύγκρουση, πώς να χωράνε τη διαφωνία. Αισθανόμαστε τη διαφωνία σαν απειλή, σαν ανατροπή στις σχέσεις και σαν αποτέλεσμα, ή τις βαθιές μας σχέσεις τις βλέπουμε να φθήνονται πολύ γρήγορα γιατί δεν ξέρουμε να κρατήσουμε την αγωνία που περιέχουν, ή λοιπόν τις τελειώνουμε πολύ γρήγορα, ή τις σταματάμε ή καταλήγουμε να κρατάμε μόνο ανάλαφρες και επιπόλαιες σχέσεις σε μια βαθιά ψυχική μοναξιά. Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι όταν οι ιδιαιτερότητες των ανθρώπων συναντιόνται η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη. Μόνο άνθρωποι που δεν γνωρίζονται βαθιά δεν συγκρούονται. Εγώ λοιπόν κατάλαβα από το YouTube ότι οι άνθρωποι δεν αντέχουν τη διαφορετικότητα του απέναντί τους και δεν αντέχουν όταν αυτός ο διαφορετικός άνθρωπος τους κάνει κριτική ή όταν ζητάει την προσοχή τους ή όταν ζητάει φροντίδα για την ανάγκη του. Το αισθάνονται αυτό σαν άδειασμα συχνά. Οπότε νομίζω ότι θα χρειαστεί να κάνουμε ένα restart και ένα βαθύ update. Όπως κάνουμε software-ικό update να κάνουμε ένα βαθύ update στο πώς αντέχουμε τις κρίσεις στις σχέσεις μας. Αυτά είναι τα συμπεράσματα που έχω αποκομίσει από το YouTube σε μεγάλο βαθμό. Πολύ όμορφα. Και πρέπει να κρατώ σημειώσεις για το υπόλοιπο podcast. Γιατί πολλά από αυτά που λες είναι μαργαριτάρια, Aγνή. Θέλω να πάμε λίγο πιο πίσω για να μιλήσουμε για σένα ξεκινώντας από την παιδική σου ηλικία. Γιατί είσαι άνθρωπος που έχει σκεφτεί πολύ για τις ανθρώπινες σχέσεις. Και φυσικά και σαν επαγγελματίας αλλά νομίζω και σαν άνθρωπος. Αυτό ακούω. Τι ήταν αυτό που σε κατεύθυνε εκεί; Είχες κάποια επιρροή; Από το Πανεπιστήμιο; Πώς πήρες τέτοια κατεύθυνση; Λοιπόν, θα σε πάω, Αντρέα, πιο πίσω από το Πανεπιστήμιο. Θα σε πάω πίσω-πίσω στα παιδικά μου χρόνια. Όχι στα παιδικά, στα σχολικά μου χρόνια. Στα χρόνια του Δημοτικού. Οι επιρροές φυσικά ήταν πάρα πολλές. Και οι δάσκαλοι μου και οι γονείς μου και το περιβάλλον μου. Αλλά θα σου πω ποιοι είχαν την πιο κρίσιμη επιρροή πάνω μου. Ήταν οι μπούλιδες της παιδικής μου ηλικίας. Σε αυτούς χρωστώ όλη μου την υπόσταση σήμερα. Θυμάμαι, θα σου πω ένα περιστατικό. Θα σου πω σε ποιαν χρωστώ τη σημερινή μου, ας την ονομάσω, επιτυχία. Ή τέλος πάντων όλη μου αυτή τη διαδρομή που μου έχει δώσει τόσες εξαίσιες χαρές. Είμαι στην Τετάρτη Δημοτικού. Το πιο απομονωμένο, το πιο εσωστρεφές, το πιο αμίλητο παιδί. Το πιο απομονωμένο παιδί. Έρχεται μια συμμαθήτριά μου και μου λέει, εσύ είσαι άχαρη, είσαι ατσούμπαλη. Όταν θα βγαίνουμε για διάλειμμα θα κάθεσαι σε εκείνη εκεί τη γωνία και μου λέει εκεί. Και δεν θα βγαίνεις παρά μόνο αν σου πούμε εμείς. Δεν θα βγαίνεις στην αυλή γιατί είσαι στη μέση. Θα μένεις έξω να βγαίνεις στο διάλειμμα, στο επιτρέπω. Αλλά θα μένεις στο υπόστεγο και δεν θα κουνάς μέχρι να σου λέμε εμείς πότε θα βγεις. Την άλλη μέρα δεν πήγα στο σχολείο. Λέω δεν πρόκειται να πάω ποτέ ξανά στο σχολείο. Και κάτι μέσα μου επαναστάτησε ωστόσο και είπα θα σου δείξω εγώ. Και αυτό το πείσμα κατόπιν δεν το έδειξα μόνο σε ανθρώπους που με αμφισβήτησαν, που με υποτίμησαν, που ίσως και με αδίκησαν. Αυτό το πείσμα το έδειξα και στις ίδιες τις καταστάσεις. Και δηλαδή είναι αυτό το εσωτερικός σθένος που έχτισε μέσα μου όχι η ενθάρρυνση αλλά το αντίθετό της. Και θέλω να καλέσω αυτούς που μας ακούν σε αυτό το υπέροχο podcast σου, σε αυτή την εκπομπή που σε αυτήν φιλοξενείς τόσο θαυμάσια μυαλά. Θέλω να καλέσω λοιπόν όσους μας ακούν να διαλέξουν και να θεωρήσουν ότι είναι μαργαριτάρια όλες αυτές οι πολύ δυσβάσταχτες εμπειρίες από τη ζωή τους. Μέσα εκεί κρύβονται οι σπόροι της δύναμής μας τελικά. Η ικανότητά μας να πούμε στον εαυτό μας ότι, ναι, μπορείς να αποδείξεις στην ίδια τη ζωή, στις ίδιες τις προκλήσεις της ζωής, ότι έχεις το ταλέντο και το χάρισμα της υπέρβασης τελικά. Όλων αυτών. Τι όμορφα. Μέσα στην αδυναμία κρύβεται η δύναμη. Έτσι πιστεύω. Μέσα στην ατέλεια κρύβεται η τελειότητα. Ναι. Ποιες είναι οι αρχές σου, Αγνή; Έχεις κάποιες αρχές που... Φυσικά, βέβαια, βέβαια. Νομίζω ότι οι αρχές ενός ανθρώπου είναι πραγματικά το άυλο κεφάλαιό του. Το κεφάλαιό μας δεν είναι μόνο, ας πούμε, η υλική περιουσία μας, τα σπίτια μας ή τα λεφτά μας στην τράπεζα αν έχουμε, ούτε είναι η επιχείρησή μας, η περιουσία μας. Η άυλη περιουσία μας, που είναι οι αρχές μας και οι αξίες μας, πιστεύω ότι είναι ό,τι σημαντικότερο κατέχουμε στη ζωή. Όλα τα άλλα είναι κινητά. Οι αρχές μας και οι αξίες μας είναι η ακίνητη περιουσία μας, θεωρώ. Για μένα η βασική μου αρχή, και να εξηγήσω τον ορισμό μου για το τι σημαίνει αρχή, αρχή είναι η θέση από την οποία κινούμαι και παρακινούμαι, που ξεκινώ τις επιλογές μου και τις επιφάσεις μου. Η αρχή μου είναι η προσωπική μου ευθύνη για οτιδήποτε καλύτερο θέλω ή ονειρεύομαι. Δηλαδή είναι η απόφασή μου να μην με ενδιαφέρει ποιες είναι οι καταστάσεις, ποια είναι τα προγνωστικά. Αν πρόκειται να έρθει το τέλος του κόσμου, αν είναι ante portas ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος, δεν με αφορά απλά. Το μόνο που με αφορά είναι η προσωπική μου ευθύνη. Αυτή τη στιγμή, λοιπόν, οποιοσδήποτε έρθει να μου γκρινιάξει και να μου πει τι άσχημα που περνάμε, τι κακή που είναι η εποχή, τι δύσκολα έρχεται ο πληθωρισμός, έρχεται η κρίση, έρχονται, έρχεται το τέλος του κόσμου, εμένα η προσωπική μου ευθύνη είναι το τι μπορώ να κάνω καλύτερα τώρα. Τώρα, αύριο και μεθαύριο. Και το πρώτο που κάνω καλύτερα κάθε μέρα είναι η επιδίωξη του να καλυτερεύω τον εαυτό μου και του να καλυτερεύω τις σχέσεις μου και τις καταστάσεις που μπορώ γύρω μου στο βαθμό που μπορώ να τις επηρεάσω. Και πάντα πιστεύω ότι μπορώ να τις επηρεάσω. Έστω κι αν αυτή η επίδραση είναι μόνο μία τρίχα. Ειλικρινά πιστεύω ότι πάντα μπορώ να τις επηρεάσω. Άρα η πρώτη και βασική μου αρχή είναι η προσωπική ευθύνη. Και αυτή με κινητοποιεί και με πηγαίνει μπροστά. Έχω άλλη μία αρχή, την ονομάζω καθρέφτισμα. Είναι και με συγκινεί μέχρι δακρύων αυτή η αρχή μου. Είναι η ικανότητα που θέλω πάντα, η μεγάλη μου φιλοδοξία να μπορώ να αντανακλώ το φως που έχουν όλοι οι άνθρωποι με τους οποίους έρχομαι σε επαφή. Αλλιώς, συχνά το λέω, αλλιώς πάρα πολύ συχνά όταν με ρωτούν οι άνθρωποι, λέω για μένα η αποστολή μου, η αρχή μου και η αποστολή μου σε αυτή τη στιγμή είναι να μπορώ να συνδέομαι με τον καλύτερο εαυτό των ανθρώπων γύρω μου. Θέλω να καθρεφτίσω, να συγχρωτίζομαι, να συνδέομαι, να έχω τέτοια επαφή με τους ανθρώπους γύρω μου, ώστε να βλέπουν το φως τους σε μένα. Να μπορούν να δουν τα χαρίσματά τους σε μένα. Γιατί, γιατί τους τα αντανακλώ, γιατί τους τα σημειώνω, γιατί τους τα επισημαίνω, γιατί τους τα ανασύρω από εκεί που είναι κρυμμένα και θεωρώ ότι αυτό θα πει να είσαι explorer. Είμαι ο Βάσκο ντα Γκάμα, ο Χριστόφορος Κολόμβος ανθρώπινων ψυχών. Βλέπω έναν άνθρωπο, κάποιος που μπορεί να μου τον κατηγορήσει απέραντα, μπορεί να με εκνευρίζει, θα με εκνευρίζει και εμένα, μπορεί και να τον αντιπαθώ, αλλά τη στιγμή που αρχίζω και πω δεν μπορεί, δεν υπάρχει κανένας άνθρωπος στον κόσμο να μην έχει ένα χρώμα του ουράνιου τόξου μέσα του και αν επιδιώξω να πάρω το μεγεθυντικό μου φακό και να συνδεθώ με αυτό το ένα φωτεινό του χρώμα, εκεί είναι που αρχίζει η μαγεία. Η μαγεία της δημιουργίας για μένα. Αυτές είναι οι δύο μου αρχές. Η προσωπική ευθύνη και το καθρέφτισμα του υπέροχου στους ανθρώπους που με περιβάλλουν και στις σχέσεις κάθε είδους που έχω στη ζωή μου. Αγνή, και όταν είσαι σε ένα περιβάλλον το οποίο σε ρίχνει ή δίπλα σε ανθρώπους που είναι αρνητικοί ή δίπλα σε μια κατάσταση όπως η κατάσταση του πολέμου που ζούμε τώρα η οποία είναι δυσοίωνη, πώς το χειρίζεσαι, πώς βρίσκεις δύναμη για να ξανανέβεις. Πολύ ωραία, εξαιρετική και αυτή σου η ερώτηση. Καταρχήν ξαναγυρίζω πίσω στην αρχή μου της προσωπικής ευθύνης και εκεί επιλέγεις εάν θα είσαι οδηγός ή αν θα είσαι ακόλουθος. Είναι μια επιλογή σου εάν θα οδηγήσεις τη ζωή σου ή θα ακολουθήσεις το ρεύμα. Αυτή είναι μια πολύ σοβαρή επιλογή που κάνεις. Να σου πω κάτι που το έμαθα από τον πατέρα μου, ο οποίος ήταν και αυτός ελεύθερος επαγγελματίας, entrepreneur της εποχής του, ο οποίος μου έλεγε πάντοτε ότι, Αγνή... Ο πατέρας μου δούλευε μέχρι τα 75 του και ήταν εθελοντής μέχρι τα 95 του που πέθανε, μέχρι μια εβδομάδα πριν αφήσει τον κόσμο αυτό ήταν εθελοντής και μου έλεγε, Αγνή, όσο δουλεύω να ξέρεις ότι φέτος, η αγορά θα είναι χειρότερα, φέτος οι καταστάσεις θα είναι χειρότερα, φέτος, δηλαδή μου έλεγε, όλα είναι θέμα αντίληψης. Πάντα οι άνθρωποι που επιχειρούν πιστεύουν ότι τα χειρότερα είναι μπροστά μας. Αυτή είναι μια αντίληψη. Αλλά βγες μου λέει από αυτό το σκεπτικό. Η ζωή πάντα θα είναι αυτό που είναι. Η ζωή αναπτύσσεται μέσα απ' την καταστροφή. Όποιος το έχει καταλάβει αυτό έχει καταλάβει γιατί το ανθρώπινο είδος είναι το πιο επιβιώσιμο στον πλανήτη. Ο άνθρωπος υπάρχει εδώ και 5 εκατομμύρια χρόνια, αν μελετήσουμε τους σκελετούς. Homo Neanderthal, Homo Erectus, Homo Sapiens Υπάρχει εδώ και 5 εκατομμύρια χρόνια το λιγότερο. Γιατί ο άνθρωπος καταφέρνει, εδώ και 5 εκατομμύρια χρόνια και ακόμα έχει καταλάβει ολόκληρο τον πλανήτη, ενώ υπάρχουν άπειρα είδη που εξαφανίζονται συνέχεια. Γιατί ο άνθρωπος κάνει up-cycling της καταστροφής. Αυτή είναι η δομή της ανθρώπινης νευρολογίας. Ο άνθρωπος είναι το πιο επιβιώσιμο είδος, διότι ο φόβος είναι η πιο δημιουργική του διαδικασία, ο φόβος είναι το εφαλτήριο της δημιουργίας του, των λύσεων του, ο φόβος έχει ξεκινήσει όλα τα μεγάλα upgrades του ανθρώπινου είδους, όπως είναι η ανακάλυψη της φωτιάς, η ανακάλυψη του τροχού, η ανακάλυψη των μετάλλων, των εργαλείων, της καλλιέργειας, της αποθήκευσης, της τεχνολογίας. Λοιπόν, ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος για να κάνει upgrades τις καταστροφές. Ο άνθρωπος που θα τα βάλει με την καταστροφή έχει αποφασίσει ότι θα μείνει στάσιμος. Μας πωρώνουν οι καταστροφές. Σου θυμίζω, έχω πάρει φόρα, μπορείς να με σταματήσεις, σου δίνω την άδεια, την περίπτωση των κατσαρίδων των εντόμων στην Αφρική και της ιστορίας του με το εντομοκτόνο DDT. Υπήρξε ένα ενδημικό φαινόμενο από στίφη από έντομα που κατέστρεφαν καλλιέργειες, εφευρέθηκε αυτό το απίστευτα ισχυρό εντομοκτόνο, το DDT, και τον τρίτο χρόνο της χρήσης του δεν έπιανε στα έντομα πια. Γιατί δεν έπιανε; Διότι έκαναν συνέχεια upgrade το λογισμικό τους. Δηλαδή, τα χρωματοσώματά τους, τα εξέλισσαν συνέχεια, το ανοσοποιητικό τους εξέλισσαν συνέχεια. Έτσι είναι φτιαγμένοι οι επιβιώσιμοι οργανισμοί. Όσο με ψεκάζεις, τόσο με πωρώνεις. Άρα λοιπόν, εάν δεν χωρέσουμε μέσα μας Αν δεν χωρέσουμε μέσα μας την ιδέα ότι η καταστροφή είναι πάντα δημιουργική. Η καταστροφή εξαφανίζει αυτόν ο οποίος παραμένει ανεξέλικτος. Αυτό είναι μια πολύ μεγάλη αλήθεια. Οπότε, αν βρίσκεσαι μέσα στην καταστροφή και λες, θα κάτσω να περιμένω να περάσει η μπόρα, η μπόρα θα σε πάρει και εσένα φίλε μου. Πρέπει να αναρωτηθείς, τι καινούριο θα κάνω, τι διαφορετικό θα κάνω; Εγώ πώς ανεβαίνω λοιπόν, για να γυρίσω πίσω στην ερώτησή σου. Θα σου πω κάτι φοβερά απλό. Πάρα πολύ απλό. Και όσο λίγο σε γνωρίζω, πιστεύω θα με καταλάβεις απόλυτα. Κάνω δύο πράγματα. Το ένα από αυτά είναι η μουσική. Τραγουδάω με τη βατραχοφωνή μου. Τραγουδάω. Γιατί το τραγούδι είναι τέχνη. Και η τέχνη σε συνδέει με τον πιο τολμηρό παιδικό εαυτό σου. Δεν μπορείς να τραγουδάς, φυσικά, δεν τραγουδάμε "ο Χάρος βγήκε παγανιά". Αλλά άμα θέλεις τραγούδα και αυτό. Εμένα δεν με χαλάει. Εγώ τραγουδάω καλύτερα τα τραγούδια που με ανεβάζουν. Βάζω Beatles. Βάζω Scorpions. Βάζω, τι να σου πω, Τσαλιγοπούλου. Βάζω Σεζάρια Έβορα. Και τραγουδάω πραγματικά με τη γαϊδουροφωνάρα μου. Και φτιάχνω το κέφι μου. Θα μου πεις, είσαι ηλίθια; Βεβαίως και είμαι ηλίθια. Γιατί αυτό που μπορεί να με ανεβάσει είναι το απλό. Δεν χρειάζομαι να παντρευτεί το παιδί μου και να φάω κουφέτα για να ευχαριστηθώ. Μου αρκεί να τραγουδήσω. Αυτό είναι το ένα. Και το δεύτερο, καταφεύγω στη φύση. Η φύση με φέρνει βόλτα. Με φέρνει στην ισορροπία μου. Πάω και αγκαλιάζω ένα δέντρο και παίρνω δύναμη από τη σταθερότητα αυτού του κορμού. Κοιτάζω την παλέτα του πράσινου. Κοιτάζω το ότι η φύση δεν την ενδιαφέρει αν εγώ περνάω καλά ή όχι. Η φύση κάνει τη δουλειά της, αλλά είμαι και εγώ μέρος της φύσης. Άρα, αυτά τα δύο απλά πράγματα κάνω και ανεβαίνω. Και μετά συνδέομαι με τις λύσεις μου εύκολα. Αγνή, θα το ξανακούσω το podcast για να κρατήσω σημειώσεις. Αυτά που λες είναι μαθήματα ζωής. Θέλω να σε ρωτήσω και το εξής. Εσύ, όπως εξελισσόσουν στη ζωή σου που μας είπες ότι κάθε δυσκολία σου, κάθε πρόκληση, κάθε πίεση ήταν μια ευκαιρία για δημιουργία, για εξέλιξη και προσωπική ευθύνη. Υπήρξαν φορές που μετάνιωσες για αποφάσεις σου; Λοιπόν, αυτή είναι τόσο καταπληκτική σαν ερώτηση και θα την απαντήσω με δύο τρόπους. Φυσικά έχω κάνει λάθη. Φυσικά και έχω μετανιώσει για πολλές αποφάσεις μου. Όμως, αυτό είναι το ένα κομμάτι της απάντησής μου. Ότι φυσικά έχω κάνει βλακείες. Έχω κάνει λάθη. Έχω μετανιώσει για αποφάσεις μου με την προσωπική αυτή ευθύνη. Εκείνο όμως που έμαθα από αυτές τις αποφάσεις τις οποίες μετάνιωσα, θέλω να σου πω αυτό που έμαθα. Έμαθα τη συμπόνια προς τον εαυτό μου για κάθε λάθος που έκανα και θα σου πω γιατί. Γιατί πάντα, απλά πάντα, η λάθος μου απόφαση εν τέλει υπηρέτησε κάτι άλλο. Κάτι άλλο το οποίο εκείνη την περίοδο είχε μεγαλύτερη σημασία και μεγαλύτερη προτεραιότητα για τη ζωή μου. Έτσι μπορεί να έκανα μια λάθος επιλογή και να πήρα μια λάθος απόφαση παρασυρμένη από άλλα δεδομένα στη ζωή μου που με έσπρωχναν σε άλλες προτεραιότητες και σε άλλα μονοπάτια. Να σου δώσω ένα παράδειγμα πάνω σε αυτό. Υπήρξε μια περίοδος της ζωής μου που η εταιρεία μπήκε σε ένα πολύ απότομο growth. Έτσι; Θεωρώ λάθος την απόφασή μου να αναπτυχθούμε υπερβολικά γρήγορα. Θα μου πεις, grow or die. Στερεότυπο είναι και αυτό. Πρέπει να αναπτύσσεσαι στο βαθμό που είναι οικολογικά ισορροπημένο για την εταιρεία, για την ομάδα, για τους ανθρώπους και για τον εαυτό σου. Εγώ λοιπόν τότε είχα πολύ μικρά παιδιά. Σε αυτό το απότομο growth, το πολύ απότομο growth, γύριζα κάθε μέρα σπίτι μου δέκα η ώρα το βράδυ για να κάνω mothering σε ένα παιδάκι τεσσάρων χρονών. Και δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς. Τι έκανα regret, τι μετάνιωσα λοιπόν. Μετάνιωσα για το απότομο growth. Και σταμάτησα την κούρσα μας και πολλοί ήρθαν και μου είπαν είσαι ηλίθια, είσαι τρελή. Αλλά είπαμε, προσωπική ευθύνη, η πυξίδα η εσωτερική δεν μπορεί να δονείται από το τι πιστεύουν οι άλλοι. Δονείται μόνο με το μέσα σου. Και είπα οκ, ακούω τις γνώμες όλων, τώρα πρέπει να πάω πιο αργά. Και θα υπάρξει καιρός εκείνος στον οποίο θα τρέξω. Αλλά τώρα είναι ο καιρός να πάω πιο αργά. Αυτό εννοώ ότι πάντοτε έχω δει στην προσωπική μου εμπειρία, πάντοτε έχω δει ότι έχει πολύ μεγάλη αξία να καταλαβαίνεις ότι όλες σου οι αποφάσεις είναι οικολογικές. Ειδικά αυτές που έχεις μετανιώσει. Αγνή, να σε πάω κάπου αλλού τώρα. Είσαι entrepreneur και έχεις πάρει δύσκολες αποφάσεις, όπως μας είπες. Τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει έναν ηγέτη, έναν leader; Και με ενδιαφέρει να ακούσω την άποψή σου, επειδή έχει ιδιαίτερα ανθρώπινη φύση ο τρόπος που βλέπεις τα πράγματα. Πολύ ωραία, πολύ ωραία. Κοίταξε, το θέμα της ηγεσίας είναι εξαιρετικά στο επίκεντρο των συζητήσεων αυτό το διάστημα. Έχουν γραφτεί άπειρα πράγματα, έχει χυθεί πολύ μελάνι, συζητιέται συνέχεια. Εγώ θα σου δώσω την δική μου διάσταση. Για μένα ηγεσία είναι η τέχνη της υπέρβασης. Αυτό που ονομάζουμε transcendence. Η τέχνη της υπέρβασης. Και θα σου εξηγήσω τι εννοώ υπέρβαση. Καταρχήν, ηγέτης είναι αυτός που υπερβαίνει όλα τα σύνορα που μπορεί να υπερβεί, τα στερεότυπα, τις προσδοκίες, μπορεί να υπερβεί τις αποτυχίες, να υπερβεί το συμβατικό, απαραίτητο, και μπορεί να υπερβεί το λίγο των συνεργατών του. Γιατί πολύ συχνά ο ηγέτης περιστοιχίζεται από ανθρώπους, που έχουν δυνατότητες, τις οποίες τις κρατάνε κλειδωμένες και τσουρούτικες μέσα τους. Η υπέρβαση, καταρχήν, ξεκινάει από τη θέση που έχει ο ηγέτης απέναντι στην καταστροφή και απέναντι στην προσφορά. Δύο πράγματα. Άρα, είναι η ικανότητά μου να υπερβαίνω την καταστροφή χωρίς να διαλύομαι. Αυτό είναι ο ορισμός του ηγέτη. Και από την άλλη μεριά, ο ηγέτης είναι αυτός που μπορεί να υπερβαίνει τα... Είναι αλχημιστής. Ο ηγέτης είναι αλχημιστής. Παίρνει βασικά υλικά, μεταφορικά μιλώ, το χώμα, το νερό, τη λάσπη, την πέτρα και μπορεί να τα μεταμορφώνει και να προσφέρει στην κοινωνία, να προσφέρει από αυτά τα βασικά υλικά κάτι πολύτιμο. Να τα μεταποιήσει και να προσφέρει κάτι πολύτιμο. Αυτά τα βασικά υλικά είναι οι άνθρωποι της ομάδας του. Μπορεί να είναι ο οικονομικός κύκλος του αντικειμένου του. Μπορεί να είναι οι τεχνολογίες που τον υπηρετούν. Για να τα κάνει αυτά έχει όραμα. Φυσικά έχει όραμα. Αλλά είναι το όραμα της υπέρβασης, θεωρώ εγώ. Και αυτό θεωρώ επίσης, για να το πω και αυτό, ότι ο ηγέτης δεν είναι ένας τρυφερός άνθρωπος. Η υπέρβαση δεν είναι τρυφερή δουλειά. Είναι μια αυστηρή, μια αγωνιώδης δουλειά, η οποία σε όλα τις τα βήματα όμως συναντιέται με το θαύμα. Αυτό σημαίνει ότι μέσα στην ομάδα σου αν έχεις ανθρώπους που δεν αγαπούν το θαύμα, που δεν πιστεύουν στο θαύμα, δεν έχουν θέση δίπλα σου και η αυστηρότητα σημαίνει δεν υιοθετούμε κανέναν, έτσι; Δεν υιοθετούμε κανέναν ο οποίος επίσης δεν υιοθετεί την πίστη στο θαύμα, που δεν υιοθετεί την προσωπική του αλχημεία. Γιατί αυτή είναι η επιβιωσιμότητα. Η επιβιωσιμότητα δεν αγαπά το mediocrity, τη μετριότητα. Δεν την αγαπά τη μετριότητα. Δεν θέλουμε ανθρώπους ήρωες. Εγώ προσωπικά συχαίνομαι τους ήρωες της Marvel. Δεν ήθελα ποτέ να είμαι ο Captain America. Από την άλλη πλευρά όμως σέβομαι απέραντα τον άνθρωπο που προσπαθεί το βέλτιστο που αντέχει και το βέλτιστο που μπορεί. Το σέβομαι και θα παίξω μπάλα με αυτούς τους ανθρώπους. Άρα για μένα λοιπόν η ηγεσία είναι η τέχνη της υπέρβασης. Είναι η τέχνη της αλχημείας. Είναι της μετουσίωσης του βασικού στο θαυμάσιο. Και δεν είναι καθόλου εύκολη θα έλεγα αυτή η γέννα. Αλλά είναι πραγματικά... Εσύ το έχεις ζήσει. Γιατί πιστεύω δεν είσαι μόνο δημιουργός. Αλλά όσο λίγο σε ξέρω πιστεύω ότι είσαι ένας απίστευτος ηγέτης. Αυτό μπορώ να το δω από τα χίλια μύρια που έχεις δημιουργήσει με το δικό σου industry και τη δική σου επιχείρηση. Οπότε ξέρεις ότι είναι κοπιώδες το να πιστεύεις στους ανθρώπους. Να κάνεις delegation. Να είσαι η γέφυρα που αναδεικνύει τα χαρίσματά τους. Αλλά αυτή είναι η ηγεσία. Υπήρξε κάποια στιγμή στην πορεία σου σαν entrepreneur, σαν leader, που διαμόρφωσε ριζικά το στυλ ηγεσίας σου, το leadership style σου; Που είπες ότι από εδώ και πέρα τα πράγματα θα τα κάνω διαφορετικά σαν entrepreneur ή σαν leader. Ασφαλώς. Υπήρξε. Θα σου πω το εξής. Είναι η στιγμή που έπαψα να μελετώ και να συγκρίνομαι με τον ανταγωνισμό μου. Ο κλάδος μου είναι οι εμπορικές εφαρμογές της ψυχολογίας. Είναι η μελέτη των ανθρώπων που δημιουργεί εκείνου του είδους την κατανόηση, που βοηθά στο καλό decision making των εταιριών, των ανθρώπων που επιχειρούν. Λοιπόν. Η στιγμή που έπαψα να συγκρίνομαι με τον ανταγωνισμό μου, δεν έπαψα να μελετώ τον ανταγωνισμό μου, έτσι; Εννοείται πάντα το κάνεις αυτό. Αλλά η στιγμή που έπαψα να συγκρίνομαι και είπα οφείλω να δημιουργήσω το δικό μου μονοπάτι. Οφείλω να χτίσω τη δική μου μοναδικότητα και τη δική μου αυθεντικότητα. Πρόσεξέ με, Αντρέα. Και αναφέρομαι και στους ακροατές μας που μας ακούν τώρα. Χωρίς να φοβάμαι να τραβήξω τη δική μου γραμμή, το δικό μου δρόμο. Χωρίς να φοβάμαι να εκφράσω τη δική μου ατομικότητα. Έτσι; Εκεί ήταν η στιγμή που πιστεύω κυριολεκτικά ξεδίπλωσε τα φτερά μου. Να σου δώσω ένα παράδειγμα. Ουσιαστικά κάποια στιγμή έπαψα να πουλάω. Και παύοντας να πουλάω τις υπηρεσίες μου σε εισαγωγικά, τότε ήταν που δημιουργήθηκε αυτή η κίνηση από την πλευρά ανθρώπων που χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες μου, να θέλουν αυτοί να διεκδικήσουν και να κυνηγήσουν τη συνεργασία μαζί μου. Και κάποτε... θα σου πω μια κουβέντα. Για να εξηγήσω τι σημαίνει αυτό το να τραβήξεις το δικό σου δρόμο βρίσκοντας την ταυτότητά σου στην επιχειρηματική χωρίς να φοβάσαι και no matter what. Κάποιος λοιπόν ήρθε και μου λέει βρε συ, Αγνή, δεν κάνεις καθόλου PR. PR είναι το public relations, οι δημόσιες σχέσεις. Μα γιατί δεν κάνεις καθόλου PR; Λέω, τι εννοείς PR; Να μου λέει, να φιλοξενείς κόσμο, να βγαίνεις για τσάι, να κάνεις γεύματα, να κάνεις ομιλίες, να βγαίνεις από εδώ, να παρουσιάζεις εκεί. Λέω, ποιος κάνει καλό PR στον κλάδο; Λέει ο τάδε. Και είπα σε αυτόν τον άνθρωπο το εξής. Το γεγονός ότι χαρακτηρίζεις κάτι ως PR δείχνει ότι κατά την προσωπική μου εκτίμηση είναι άχρηστο. Γιατί… Γιατί ο άνθρωπος που έχει εισπράξει το επιχειρείν σου θα σου πει: Ο τάδε άνθρωπος που δεν κάνει PR είναι φίλος μου. Ο τάδε άνθρωπος είναι ο συνεργάτης μου. Είναι ο partner μου. Είναι η ομάδα μου. Είναι ο άνθρωπός μου. Δεν θέλω να μου πεις ότι κάνω PR αν είσαι πελάτης μου. Θέλω να μου πεις, είσαι ο άνθρωπός μου. Αν μου πεις ότι κάνω PR θα σου πω απέτυχα. Να γιατί κάνουμε upgrade συνέχεια τον τρόπο που σκεφτόμαστε. Να γιατί οφείλουμε να τραβάμε το δικό μας μονοπάτι. Δεν με ενδιαφέρει πώς το περιγράφουν όλοι εκεί έξω. Δεν με ενδιαφέρει πώς το ορίζουν και πώς το γράφουν τα βιβλία. Θέλω, δεν μπορώ να σου δείξω, αυτή τη στιγμή θέλω να μου το ψιθυρίσει το gut μου, το ένστικτό μου το επιχειρηματικό. Θέλω να μου το ψιθυρίσει η καρδιά μου, η ψυχή μου, το πού πρέπει να πάω για να συναντήσω τον πελάτη μου και την ανάγκη του, κατάλαβες; Άρα ναι, βέβαια, υπήρξε αυτή η περίοδος και γι' αυτό είμαι δεινόσαυρος. Οι πελάτες μου θέλω να ξέρεις, Ανδρέα, είναι 30 χρονών, 35 χρονών, 40 χρονών, έτσι, και έρχονται στη θεία να συνεργαστούν για την έρευνα ή για τις μελέτες που χρειάζονται. Περιέργως, δεν με αντιμετωπίζουν σαν θεία, φυσικά, εννοείται, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα. Γιατί αυτό που εγώ έχω να δώσω δεν το δίνει η εμπειρία της ηλικίας. Το δίνει η τόλμη παρά την ηλικία μου. Κατάλαβες; Και γι' αυτό ένα παράπλευρο σχόλιο, αν μου επιτρέπεις, είναι το εξής: Θέλω να καλέσω όλους μας, κάποιοι που μας ακούν σήμερα, μπορεί να είναι 27, πάνε στα 28, 35, πάνε στα 36. Και κάποιοι από εμάς μπορεί να είναι στη δική μου ηλικία, και θέλω να ξέρετε ότι ο επόμενος χρόνος σας, θέλω να το πιστέψουμε όλοι και να το δεχτούμε και να ανοίξουμε την καρδιά μας, θα είναι ο πιο ριζοσπαστικός χρόνος μας. Ο επόμενος χρόνος μας θα είναι πιο disruptive, κατάλαβες; Θα είναι πιο ανατρεπτικός. Και αντί να σε πιάνει δέος, πω πω, έρχονται τα γενέθλιά μου, είμαι τραγικό, έγινα 30 χρονών, γέρασα. Αντί να σε πιάνει δέος για τα γενέθλιά σου, να σε πιάνει οίστρος στα γενέθλιά σου. Και να λες, πορώνομαι, γιατί αυτή η επόμενη χρονιά θα με βρει με περισσότερο θάρρος, με περισσότερη τόλμη, με περισσότερη ανατροπή και με λιγότερο φόβο να ρισκάρω και να τολμήσω να είμαι ο εαυτός μου, να είμαι αυθεντικά εγώ, να κάνω πράγματα που στα 17 μου δεν τόλμησα. Και σας βεβαιώνω, ανοίξτε τα μάτια σας εκεί έξω. Σκεφτείτε ανατρεπτικά. Σκεφτείτε σήμερα εσείς που είστε 40ριδες και 50ριδες αν έχουμε στην παρέα, σκεφτείτε πόσα πράγματα κάνετε τώρα που δεν θα τολμούσατε ποτέ να κάνετε στα 20 σας. Είμαι βέβαιη ότι ισχύει αυτό. Είμαι πανβέβαιη ότι ισχύει αυτό. Άντε, κάνατε και ένα bungee jumping όταν είσασταν 20 χρονών, αλλά δεν είναι αυτό η τόλμη στη ζωή. Να πας να κάνεις, ας πούμε, BMX στα βουνά. Δεν είναι αυτό η τόλμη. Η τόλμη είναι να τολμήσεις να αγαπήσεις, να δοθείς, να ενωθείς με κάποιον. Τόλμη είναι η μεγαλύτερη παρέα, να μιλείς σε έναν άγνωστο άνθρωπο. Αυτά είναι τόλμη. Και θα δεις ότι όσο μεγαλώνεις, τέτοια τόλμη που σε γεμίζει, που σε πωρώνει, που σε κάνει να νιώθεις ότι ζεις πληθωρικά τη ζωή σου, τότε θα τα ζήσεις πολύ πιο έντονα. Όσο μεγαλύτερος γίνεσαι. Γιατί όσο μεγαλύτερος γίνεσαι, τόσο πιο νέος επιλέγεις να νιώθεις. Εγώ προσωπικά γεννήθηκα ηλικιωμένη, Αντρέα. Και αν θέλεις να με πιστέψεις, σε βεβαιώνω ότι την παιδικότητά μου την βρίσκω με κάθε επόμενο μου χρόνο. Απεκδύω με το γύρας όσο μεγαλώνω η αλήθεια είναι. Νομίζω η παιδικότητα είναι αυτό που λέμε το inner self, ο εσωτερικός μας εαυτός. Αυτό είναι το παιδί που πάντα, η ψυχή που πάντα θα είναι αγνή και νέα και θα παίζει και θα θέλει να δημιουργήσει και να πειραματιστεί. Ακριβώς. Αγνή, τα παιδιά σου πόσα χρονών είναι τώρα? Η κόρη μου είναι στα 32, ο γιος μου είναι στα 28. Η κόρη μου ζει στο Καναδά τώρα και ο γιος μου είναι εδώ στην Ελλάδα. Έχω μεγάλα παιδιά. Αν τους έδινες μια συμβουλή για την επιχειρηματικότητα, αν ξεκινούσαν να γίνουν και εκείνοι οι entrepreneurs, δεν ξέρω αν είναι ήδη, τι συμβουλή θα τους έδινες? Τι ωραία ερώτηση. Να αγαπήσουν τις αποτυχίες τους. Να αποτύχουν. Θα τους πρότεινα να φροντίσουν να αποτύχουν άμεσα. Άμεσα, γενναιόδωρα, ξεγυρισμένα. Γιατί ο μόνος τρόπος να κάνεις κάτι στη ζωή σου, είναι να είσαι συμφιλιωμένος με την αποτυχία. Ο μόνος τρόπος. Θα τους έλεγα λοιπόν, να ρισκάρουν χωρίς φόβο και με αγάπη σε ό,τι εμπόδιο, σε ό,τι αποτυχία ζήσουν. Θα τους έλεγα να ζήσουν δυνατότερα την αποτυχία και να ζήσουν την αντισυμβατικότητα στο πλήρες της. Θα τους έλεγα να μην ακολουθήσουν την πεπατημένη, χάνουν χρόνο ακολουθώντας την πεπατημένη. Να ακολουθήσουν την ψυχή τους. Επίσης θα πρότεινα στα παιδιά μου να μην κάνουν ποτέ κάτι για το οποίο δεν αισθάνονται ομορφιά και αγάπη. Το να κάνεις κάτι τυπικά. Α, βρήκα μια θέση στο δημόσιο, να τακτοποιηθώ, να βολευτώ. Άκου τη γλώσσα των γονιών μας. Να τακτοποιηθείς. Τι να τακτοποιηθείς; Η δουλειά είναι τακτοποίηση; Η δουλειά είναι βόλεμα; Είναι δυνατόν. Θα έλεγα να αποφύγουν κάτι τέτοιο. Αυτό. Αυτό προτείνω. Δεν είναι ο ευκολότερος δρόμος. Αλλά κατά τη γνώμη μου είναι ένα μονοπάτι εξέλιξης. Αυτό που σε οδηγεί σε πολύ μεγάλη ικανοποίηση και χαρά. Και μια τελευταία πρόταση που έχεις για όσους μας ακούνε. Κάποιο βιβλίο, κάποιο podcast. Κάποια ταινία. Κάτι που είδες ή άκουσες και σου έμεινε. Πολύ ωραία. Ευχαρίστως. Θα προτείνω ένα βιβλίο το οποίο με έχει σημαδέψει όταν ήμουν στα 20 μου χρόνια. Και μέχρι σήμερα είναι ένα βιβλίο οδηγός μου. Είναι αυτό που συνέγραψε ο Viktor Frankl. Αυστριακός ψυχίατρος. Ο οποίος στην αρχή της καριέρας του στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο κλείστηκε... Πέρασε από τρία στρατόπεδα συγκέντρωσης. Όπου και έχασε την οικογένειά του. Και νιόπαντρος ων έχασε και τη γυναίκα του. Έγραψε λοιπόν ένα βιβλίο που στα ελληνικά έχει τον τίτλο 'Το Νόημα της Ζωής'. Στα αγγλικά ο τίτλος είναι 'Αναζητώντας το νόημα της ζωής και της ελευθερίας σε ένα στρατόπεδο συγκεντρώσεως'. Για μένα αυτό το βιβλίο συμπυκνώνει πως ένας άνθρωπος μέσα στην απόλυτη καταστροφή δημιουργεί. Διατηρεί την αγάπη, τη συμπόνια και τη φαντασία του. Και επιβιώνει φτιάχνοντας κατόπιν μέσα από την απόλυτη καταστροφή του ένα legacy για την ανθρωπότητα. Επίσης θέλω λοιπόν να συστήσω θερμά αυτό το βιβλίο. Ένα κλασικό βιβλίο. Επίσης, θέλω να καλέσω όλους μας να αγαπάμε και να στηρίζουμε την ελληνική μας δημιουργία και την ελληνική μας κουλτούρα. Είναι εκμαυλιστικός ο πολιτισμός ο εισαγόμενος, ο αμερικάνικος, πρόσφατα η Κορέα, η Κίνα. Θέλω να μας κατευθύνω στον Νίκο Καζαντζάκη. Να ξαναδιαβάσουμε την'Αναφορά στον Γκρέκο'. Να ξαναδιαβάσουμε την 'Ασκητική' του. Να αφήσουμε την τόσο υπέροχη και πλούσια ελληνική του γλώσσα να μας εμπνεύσει και να μας οδηγήσει το πάθος του για τη ζωή. Άρα να ξαναγυρίσουμε στις ρίζες μας, στον Νίκο Καζαντζάκη, από τη δική μου την πλευρά. Υπάρχουν και πολλοί άλλοι, αλλά εγώ έχω ιδιαίτερη αγάπη στον Νίκο Καζαντζάκη. Αγνή Μαριακάκη, σε ευχαριστούμε πολύ για τα μαθήματα ζωής και για την γεμάτη ενέργεια και αγάπη και χαμογελαστή παρουσία σου. Ευχαριστώ κι εγώ, Ανδρέα. Αυτό που κάνεις με αυτά τα podcast είναι να γεμίζεις τις ψυχές μας και τα μυαλά μας με υπέροχες ιδέες. Κι εγώ σε ευχαριστώ. Καλή συνέχεια. Καλή συνέχεια.
