De RB Podcast
Luister naar De RB Podcast, hét toegangsbewijs tot de wereld van Het Register Belastingadviseurs, de grootste beroepsvereniging van fiscalisten die werken voor het MKB. Boordevol kennis, inzicht, gedeelde ervaring en actuele ontwikkelingen. Met elke twee weken een nieuwe aflevering waarin boeiende gasten, vaktechnische specials en live events elkaar afwisselen. Lichtvoetig en inhoudelijk tegelijk. Een luisternoodzaak voor elke fiscalist.
De RB Podcast
Vincent van der Vinne en het échte verhaal rondom de Gouden Koets
Vandaag een bijzondere aflevering van de RB Podcast in aanloop naar Prinsjesdag. Over de fascinerende geschiedenis van de Gouden Koets en de impact ervan op de Nederlandse monarchie en de publieke beleving van Prinsjesdag. Mobiliteitshistoricus dr. Vincent van der Vinne heeft in zijn laatste boek SPYKER tal van feiten verzameld die de gemiddelde Nederlander niet kent. Zoals: het hof wilde de Gouden Koets helemaal niet hebben. Bovendien: de Gouden Koets is helemaal niet door de Amsterdamse arbeiders betaald. Luister in deze RB Podcast naar een boeiend gesprek vol historische inzichten en hedendaagse reflecties met Sylvester Schenk, directeur fiscale zaken van het RB en de vaste host van de RB Podcast.
Dat is de notie, dat het een geschenk was van de Amsterdamse arbeiders. Dat is een prachtig verhaal. Eén klein nadeel Het is niet overeenkomstig de werkelijkheid. Het is één. Ik geef het als voorzetten. Eén het hof wilde die koets helemaal niet. Die is echt door de strot geduwd. Twee is de Amsterdamse bevolking heeft in zeer geringe mate daaraan bijgedragen. Drie het was een marketingverhaal van Spijker in principe En een aantal notabelen in de Oranje Verenigingen, die uiteindelijk hun handtekening wilden zetten rondom de troonsbestijging van Wilhelmina. En dat was het.
Speaker 1:Welkom bij de RB-podcast, een initiatief van het Register Belastingadviseurs, de grootste beroepsvereniging van fiscalisten, die werken voor het MKB. Woorden vol kennis, inzicht, gedeelde ervaring en actuele ontwikkelingen Met elke week een nieuwe aflevering als fiscaal eikpunt in een permanent veranderende wereld. Fijn, dat je luistert. Vandaag een bijzondere aflevering van de RB-podcast in de aanloop naar Prinsjesdag Over de plannen, om Prinsjesdag nieuw leven in te blazen. nu de belangstelling, wat lijkt terug te lopen en hoe deze traditie zich door de jaren heen heeft ontwikkeld. Over de fascinerende geschiedenis van de Gouden Koets en de impact ervan op de Nederlandse monarchie en de publieke beleving van Prinsjesdag. Luister naar een boeiend gesprek vol historische inzichten en hedendaagse reflecties met mobiliteitshistoricus dr Vincent van der Vinne en natuurlijk Sylvester Schenk.
Speaker 2:Dank je wel. Welkom, vincent. Het woord mobiliteitshistoric is dat kende ik eerlijk gezegd niet. Er zijn een heleboel manieren, waarop een mens een boterham kan verdienen, en dit is er blijkbaar een van. Maar in het vorige gesprek blijkt, dat het een ontzettend interessant vak is. Er valt blijkbaar verschrikkelijk veel over te vertellen, dat zullen we ook het komende half uur gaan merken. Maar waar verschrikkelijk veel over te vertellen, dat zullen we ook het komende half uur gaan merken. Maar voor de mensen, die jou nog niet kennen, zou je even al dan niet in het kort iets over jezelf en over je werkzaamheden in je achtergrond kunnen vertellen.
Speaker 3:Ja, ik ben altijd geïnteresseerd geweest in auto's en automobiliteit en mobiliteit in brede zin. De overgang, laat ik zeggen, van een samenleving zonder fossiele energiegebruik voor mobiliteit naar het hedendaagse, dat is misschien wel de meest cruciale moment geweest in de geschiedenis van de mensheid. En goed, de auto is daar een heel bekend voorbeeld van. We rijden allemaal auto. Dus die auto had mijn interesse, en het is inmiddels 35 jaar geleden, dat ik mijn eerste eindscriptie schreef voor de leeropleiding over de opkomst van de auto in Nederland, en dat was dan een onderzoek. wat ik richtte? op de invloed van de gebruikers, de overheid en de industrie op die verbreiding van de auto.
Speaker 1:Dat is 35 jaar geleden. Dat is 35 jaar geleden.
Speaker 3:Dat lijkt me een actueel thema. Ik vond het ontzettend leuk om te doen. Dus toen ben ik later doorgegaan naar de universiteit, want toen mocht ik een zelfdescriptie doen, maar weer verder uitdiepen In het kader van een studiegeschiedenis Ja, sociaal-economische geschiedenis En toen was ik klaar, ook met die scriptie, en ik studeerde af, en ik zat in de zaal, waar ik afstudeerde, en daarna had ik de afspraak met mijn begeleider voor de promotie, en alleen dat heeft een tijdje geduurd, omdat er een paar andere boeken nog tussendoor kwamen.
Speaker 2:Ja, maar die invloed van de auto is ongetwijfeld enorm groot, ook de planologie, denk ik. Je kunt veel verder weg gaan wonen dan in het verleden.
Speaker 3:Ja, als je gewoon een samenleving indenkt zonder de auto Of zonder vrachtwagens, ja, wat voor een samenleving zouden we dan hebben?
Speaker 2:Ja, en zolang is dat nog niet geleden, want ik ben 62,. maar mijn grootouders hadden allemaal geen rijbewijs. Auto in die tijd was.
Speaker 3:Die groei is echt van na de Tweede Wereldoorlog, tussen in Nederland en Amerika eerder, in Nederland en Amerika eerder, maar bijvoorbeeld in Engeland en Frankrijk ook wel eerder. Maar die echte groei is van na de Tweede Wereldoorlog, en er ging eigenlijk als het ware eerst de groei van het gemotoriseerde rijwiel, dus de Solex, die ging eraan vooraf, en de Brommer, en toen kregen wij, in 1964 kreeg je dus die loonexplosie, en de prijzen van auto's daalden, en toen werd het alleen maar steeds meer auto's, want ook als je nu kijkt, de auto's zijn nog nooit zo goedkoop als vandaag de dag. Dus vandaar, dat er ook steeds meer bijkomen.
Speaker 2:Heb je in jouw onderzoeken ook aandacht besteed aan de fiscaliteit.
Speaker 3:Ja, dat is juist een van de hele leuke onderwerpen.
Speaker 1:Dat is een heel goed idee.
Speaker 3:De invloed van de overheid. Dat is niet alleen de wegenaanleg, maar dat is ook de fiscaliteit van hoe gaan ze een auto belasten? Dat was aanvankelijk al een probleem, want ze kwamen uit een padensamenleving, en de paden vielen onder de padenbelasting. Maar hoe moet je dan een auto doen? Ja, die viel onder meubilair. Dus toen moest de personele belasting aangepast worden naar belastingheffing op auto's, heffing op auto's. Maar als je dan bijvoorbeeld wat verder trekt naar de hedendaagse situatie het onderwerp honderd jaar geleden, dat was hoe moeten wij auto's laten betalen voor het gebruik? Want ja, dat was gewoon een groot probleem met de wegen, die waren niet opgewassen tegen de groei van het verkeer. Dus, iedereen was ervan overtuigd, dat die belastingwetgeving moest aangepast worden, zodat er gegeven moment belasting werd geheven op het gebruik.
Speaker 2:Dus, de discussie belasten van bezit of belasten van gebruik. was er toen ook al, of is er eigenlijk?
Speaker 3:nog steeds. Dat was een discussie in het parlement, dat was een discussie in lobbygroepen, dat was een discussie in ambtelijke kringen, dat was overal Alleen. Toen hebben ze in vier jaar ze geregeld, maar niet helemaal op de manier, waarop ze dat wilden. Want toen dachten ze aan bijvoorbeeld een benzinebelasting, maar dat kon gefraudeerd worden door een België te gaan tanken. Men dacht aan bandenbelasting, maar dat kon je frauderen door met hele oude banden te rijden Of door die banden dan in Duitsland te kopen, en je kon het doen met een metertje, dat je als het ware je kilometers werden bijgehouden, net als bij een gasmeter. Maar dat was technisch niet haalbaar. En toen heeft men besloten van oké, het gewicht van een auto geeft ook belasting aan de weg. Dus laten we dan een systeem doen, gebaseerd op het gewicht van een auto.
Speaker 3:Hoe zwaarder de auto, hoe meer belasting, en dat is nog steeds, wat we hebben. Maar dat die belasting nu veranderd moet worden, waar nu de discussie over is, dat heeft als het ware de VVD in 1968 al naar voren gebracht. We moeten dat wijzigen, en die discussie duurt nu al meer dan 60 jaar En is ook nu weer gewoon vooruitgeschoven, terwijl ik zou niet zeggen, dat iedereen ervan overtuigd is, maar degene, die iets van de materie afweten. Die weten gewoon, van dit belastingstelsel moeten wij veranderen. Dat kan niet anders. Maar de politiek durft dat niet aan.
Speaker 2:Invloed van de brandstof erbij. Diesel kennen we natuurlijk al langer als een fiscaal relevante omstandigheid. We hebben nou de elektrische auto.
Speaker 3:Dat is ook een leuk vergelijk, want de dieselauto is namelijk in de jaren 30 opgekomen, en toen kon men niet de dieselbrandstof gaan belasten, zoals men benzine doet, omdat namelijk diesel werd ook gebruikt als huishoudolie, om huizen te verwarmen. Die discussie zie je nu ook. We kunnen wel een belasting gaan heffen op stroom In verband met het gebruik van elektriciteit door elektrische auto's, maar dan ga je tegelijkertijd ook weer de huishoudens belasten. Dus dat is een probleem. Dus je moet het op een andere manier oplossen, en de enige manier, waarop je dat fiscale gat kunt oplossen, dat is met kilometerheffing.
Speaker 1:Ik vind het wel grappig, want we hebben het altijd over de enorme dynamische omgeving van de fiscaliteit Voortdurend veranderend, en dat is het beeld, wat wij daar voortdurend van hebben En in de laatste vijf minuten hebben we vastgesteld, dat er in ieder geval één onderwerp is, waar de laatste honderd jaar in feite geen pepernoot is veranderd.
Speaker 2:Dat zou ik ook eens kunnen zeggen Ik vind vooral dat verhaal van die elektriciteit, die je blijkbaar niet kunt splitsen in auto-elektric. Ja, maar diesel krijgen we nou op grond van het hoofdlijnenakkoord per 1 januari waarschijnlijk weer iets terug. Ik vind het geweldig, want de ellende, die daaruit gaat voortvloeien, is natuurlijk met geen pen te beschrijven. Wij krijgen de rode diesel weer terug, en misschien kan er toch in de toekomst iets gaan komen met rode elektriciteit voor de auto.
Speaker 3:Hoe je dat moet splitsen, weet ik niet, want je hebt natuurlijk ook nog mensen, die hebben gewoon zonnepanelen op het dak liggen, en die rijden ook gratis, voor niks, en dat maakt niet uit, hoeveel kilometers je dan maakt. Dus dan heb je gewoon een groep mensen, die ongebreideld gebruik kunnen maken van het wegennet, omdat ze toch maar gratis stroom trekken van hun eigen dak.
Speaker 2:Dus het moet opgelost worden, op de ene of de andere manier, maar ik hoor jou eigenlijk zeggen, hoe je het opkeert, en dat kan nog twee jaar duren, het kan nog vijf jaar duren, het kan nog zeven jaar duren, maar uiteindelijk gaan wij toe naar een kilometerheffing. Men kan niet anders. Waarbij je dan weer de vraag krijgt moet ik dat dan differentiëren voor de Randstad en voor het buitengebied? Ja, maar waarom zou? Misschien is dat een discussie voor de volgende keer.
Speaker 1:Ik voel nog een volgende podcast aankomen.
Speaker 2:Over de fiscaliteit van auto's.
Speaker 1:Dat is een heel boeiend onderwerp, en daar wil ik je dan van harte voor uitnodigen.
Speaker 2:Je zou het bijna vergeten, maar wij zaten hier bij elkaar. Dat was al onze uitnodiging, om te praten over de gouden koets, over Prinsjezag, waar wij allemaal maar met gebalde Uitzitten te kijken.
Speaker 2:17 september is het zover We lezen, dat deze bijzondere jaarlijkse dag Inmiddels wat minder belangstellend trekt. Het is blijkbaar minder spannend, minder sexy dan wat in het verleden was, misschien ook door de afwezigheid van de Gouden Koets. Ook dit jaar, dacht ik, nog steeds niet. De vraag is Ooit, komt die nog een keer terug of niet? Wat is daar op dit moment over te zeggen, ook als we het vanuit een historisch perspectief benaderen?
Speaker 3:Wil je, dat ik iets vertel over de geschiedenis van de Gouden Koets Of over de actualiteit?
Speaker 2:Misschien kunnen we met de actualiteit beginnen, om dan vanuit de actualiteit naar het verleden terug te gaan.
Speaker 1:Ik heb van jou een verhaal gelezen, waarin je zegt eigenlijk wordt die Gouden Koets gemist, als we het hebben over de beleving. Kun je daar in eerste instantie iets over zeggen.
Speaker 3:Ja, want als je gewoon kijkt naar de Gouden Koets is gewoon al jarenlang een heel bijzonder rijtuig, wat gebruikt werd bij de Prinsjesdag, en het is echt een imposant rijtuig. Hoe oud is het? Het is gebouwd in 1898. Toen was hij klaar. Dus het is echt een ontzettend imposante rijtuig En dat trekt de aandacht, niet alleen, omdat die goud is, maar ook door al het houtsnijwerk En de uitstraling, het formaat. Daar rijdt echt wat Met acht paden ervoor. Dat is echt prachtig om te zien, en ik denk, dat dat over de afgelopen jaren ook echt een aantrekkelijk iets was Voor Prinsjesdag. De paarden kwamen uit de stallen, ze werden voorgespannen, vervolgens reed het rijtuig dan door de klassieke rijtoer naar het parlement. Mensen stonden aan de kant te kijken. Je zag niet alleen het koningspaar, maar je ziet vooral het rijtuig Met alle paarden ervoor, pracht en praal enzovoort. En dat was ook een symbool van verbondenheid, want het verhaal was natuurlijk altijd van het is een geschenk van de Amsterdamse bevolking.
Speaker 3:Daar gaan we het zo over hebben. Maar het is wel het symbool van verbondenheid, en dat is nu ter discussie komen te staan vanwege het paneel Hulde aan de kolonien En op het moment, dat het rijtuig dan geen verbondenheid meer uitstraalt, maar juist een discussie oplevert en verdeeldheid oproept, kun je er niet meer mee rijden, want het Koningshuis moet juist die verbondenheid van Nederland uitstralen, en dan is het onbruikbaar.
Speaker 1:En even om de critici niet te benadelen Als we het paneel bekijken, dan verwijst dat naar een tafereel, wat niet meer past in deze tijd, en je kunt interpreteren als onderdrukkend of overheersend of wat dan ook. Dat is op zich heel goed te doen, dat is heel goed begrijpelijk. Je kunt discussie hebben over ga je dat laten zien, juist om aan te tonen van, hoever wij gelukkig zijn gekomen? Of zeg je van ik laat dat ding niet meer zien? En dat is eigenlijk de discussie, die er nu is, want volgens mij komt die niet meer terug, of wel? Ik denk het niet.
Speaker 3:Want hoe dan ook went of keert Het paneel, zal discussie op blijven roepen, tussen voor en tegenstanders Van vind je, dat het wel meegereden kan worden, of vind je, dat het daar niet meegereden kan worden? En op het moment, dat er een discussie over ontstaat, moet je die discussie zien te vermijden.
Speaker 2:Want wat het antwoord in die discussie ook wordt, dat is niet meer relevant. Het gaat over het feit, dat er discussie is.
Speaker 3:Ja, en dan praat je over de alternatief van een glazen koets, maar die haalt het qua uitstraling niet bij de gouden koets. En als je dan denkt aan weer andere evenementen ik noem maar wat van een discussie met parlementsleden of een muzikaal optreden of wat dan ook dat is van een totaal andere orde Dan die gouden koets. Want op het moment, dat die gouden koets Ergens verschijnt, dan is ook het verhaal. Het is geschonken door de Amsterdamse arbeiders, het is een idee van de Amsterdamse arbeiders, het is de verbondenheid Of de aanhankelijkheid, hoe je het maar wilt noemen, van de Nederlandse samenleving Of de bevolking voor het Koningshuis. En dat heb je niet die uitstraling op het moment, dat je een volkszanger op het podium hijst.
Speaker 1:Dat ben ik met je eens. Maar de grap is, om daarmee aan te raken, want dan is een voorzet voor jou als historicus, als mobiliteitshistoricus, om de historie van de Gouden Koets in te gaan. Het verhaal, wat je net zegt, dat is de notie, dat het een geschenk was van de Amsterdamse arbeiders. Dat is een prachtig verhaal. Eén klein nadeel Het is niet overeenkomstig de werkelijkheid. Het is één, ik geef het als voorzetten. Eén het hof wilde die koets helemaal niet. Die is echt door de strot geduwd. Twee is de Amsterdamse bevolking heeft in zeer geringe mate daaraan bijgedragen. Drie het was een marketingverhaal van Spijker in principe En een aantal notabelen in de Oranje-verenigingen, die uiteindelijk hun handtekening wilden zetten rondom de troonsbestijging van Wilhelmina, en dat was het.
Speaker 3:Kunnen we die punten gewoon eens Ja, laten we eerste punt Een cadeau van Amsterdam. Laten we beginnen met de ontstaansgeschiedenis. Ja, heel goed. De gedachte was als het ware in 1896 kreeg je dan een brief, die vanuit de Oranjevereniging wordt gestuurd naar het Hof, van, wij hebben een idee voor over twee jaar, de troonsbestijging, en dan willen we een rijtuig schenken. En Er was toen al bekend, dat, het hof wilde geen geschenken aanvaarden. Dus dat werd al genegeerd door te zeggen van we willen een rijtuig schenken. En toen zei het hof ook binnen vier dagen nee, dat willen we niet. En dan krijg je als het ware een probleem, want er waren mensen, die wilden per se dat rijtuig wel schenken. Dus dan werd er een maand later een grote vergadering belegdd tussen allerlei oranje verenigingen, en daar kwamen de geboerders Spijker met een compleet uitgestippeld plan, met een ontwerp, met allemaal foto's van buitenlandse rijtuigen, gouden koetsen, en dit gaan wij ook schenken.
Speaker 2:Dus in zoverre is de gouden koets niet uniek, Er zijn in het buitenland. Waren in het buitenland vergelijkbare rijtuigen?
Speaker 3:Maar dan, maar dan allemaal een eeuw ouder, en het is een traditie. Die gouden rijtuigen eigenlijk uit 17-1800 ontstaan bij Lodewijk XVI aan het Franse Hof. Daar waren ze toen heel populair, en dat is overgenomen de andere vorstenhuizen. Maar in eind 19e eeuw was dat compleet uit de tijd. Dat deed je niet. Maar tegelijkertijd, op het moment, dat de gebroeders Spijker een normaal rijtuig hadden willen aanbieden, had het geen zin, want waarom zou je een rijtuig aanbieden, wat vergelijkbaar is met een glazen koets? Daar kun je niet mee scoren. Dus wilde je iets kunnen aanbieden, dan moest het spectaculair zijn.
Speaker 2:Nou, dat was dan de gouden koets. Ik denk, dat het woord PR in die tijd nog niet was uitgevonden, maar het is duidelijk een gevalletje reclame PR.
Speaker 3:Ik denk, dat er PR toen wel was uitgevonden. Nee, het begrip nog niet. Nee, dat klopt. Maar alsen werd er geschreven. Er had een vergadering plaatsgevonden van wel 40 tot 80 oranjeverenigingen in Amsterdam, en ze hebben allemaal dat bekeken, en ze vonden het allemaal prachtig en vonden allemaal, dat ze het moesten doen, en ze waren allemaal zo diep teleurgesteld, dat het hof dat niet wilde accepteren. En op het moment, dat je dat in alle kranten gaat schrijven Ja, dan zet je wel wat publicitaire druk erop.
Speaker 1:Sterker nog, ze gingen naar de koningin Emma. In die tijd gingen ze hun pleit onderstrepen. Dat klopt, maar dat deden niet de notabelen, dat deden een paar arbeiders, ja, die hebben ze naar voren geschoven, over PR gesproken.
Speaker 3:Maar het leuke is ook dan krijg je de verhalen van, hoe dan het moest worden, ingekleed. En dan zeggen de geboerdespijker vervolgens ja, maar het was niet ons idee, het was het idee van een aantal medewerkers van ons, en die hadden zoiets van laten we dat schenken. En toen hadden de geboerders spijkers zoiets van ja, maar het is wel kostbaar, en ik weet niet, of het geld op tafel wordt gebracht, maar toen zijn ze toch gezwicht voor de arbeiders van, dat gaan we doen. En een ander verhaal is er waren een paar mensen van de Oranje Vereniging, en die liepen langs de Spijkerfabriek. Die zagen daar een rijtuig staan, en die hadden zoiets van ja, maar dat is een mooi rijtuig, dat willen wij ook schenken. Alleen het verhaal, wat dan later ontstaat, dat kan niet kloppen met de rijtuigen, die dan daar bij de fabriek hebben gestaan.
Speaker 1:Nee, en by the way, spijker die restaureerde over het algeme Algemeen koetsen, maar was niet zozeer een maker van het Jawel?
Speaker 3:Spijker was de grootste rijtuigfabriek van Amsterdam. Ja, ja, ja, die hadden drie verdiepingen. Op de Gerard Douwstraat zat de fabriek schuin achter de stadhouderskade, en daar was de showroom. Het was echt een grote fabriek, ook heel in korte tijd groot gegroeid.
Speaker 2:Ze hadden goed kapitaal achter de hand. Wanneer zijn ze dan van koetsen overgestapt naar gemotoriseerde rijten? Rond 1900. Kort daarna eigenlijk. Maar terug naar de gouden koets, die mogen we dat zo zeggen het koninklijk huis door de strot is gedouwd.
Speaker 3:Ja, maar ook ik wil nog even terugkomen. Is het niet zo gegaan? Maar laten we dat eens, als jullie het goed vinden, even trekken naar de hedendaagse tijd. Stel Willem-Alexander, koning Willem-Alexander, heeft zometeen zijn 15-jarig jubileum, en dan zou het ene verhaal zijn, dat er een paar medewerkers van PON tegen de directie zeggen van ja, hij heeft zometeen zo'n jubileum, laten wij Willem-Alexander dan een Bugatti Veyron geven.
Speaker 2:Misschien even PON.
Speaker 1:Wij kennen het Koosje als petrolhead kent het wel. Zeker, zeker, zeker.
Speaker 3:PON is de grootste importeur van een van de grootste van Nederland, niet alleen Bugatti, wat zijn lijn doet Maar Porsche.
Speaker 2:Skoda Audi.
Speaker 3:Volkswagen, Skoda ook.
Speaker 3:Dus nog een hele grote importeur, hele groot. Maar Bugatti is dus ook een product uit de Volkswagen groep. En dan zouden ze bijvoorbeeld zeggen, dat die medewerkers dan zeggen van nou, we gaan een Bugatti schenken, ongeveer 2 miljoen, overeenkomstig de prijs van een gouden koets destijds. En dan zegt die directie van dat vinden we hartstikke goed idee. We weten geen idee, hoe we dat gaan financieren, want ja, het kost natuurlijk wel een paar centen. Maar dan zegt die directie van we zijn gezwicht voor de arbeiders, en dat gaan we doen. Of in het andere verhaal dan komt iemand uit Amersfoort van een oranje vereniging, die betrokken is, dan de jubileum van koning Willem-Alexander, en die rijdt eens een keer langs de showroom, ziet daar een mooie sportwagen aan, en die zegt bij zichzelf Weet je wat? Wij geven een Bugatti Firen, leuk cadeautje. En dan gaat de bevolking van Amersfoort en Leusden, die gaat dat opbrengen, de werknemers gaan twee 250 euro dokken, om hem een Bugatti Veyron te geven.
Speaker 1:Die kans lijkt me te overzien. Ja, maar de grap was, dat was in die tijd ook.
Speaker 3:Dat was in die tijd ook, en vervolgens waren er nog een paar aandeelhouders in die zijde. Wij vinden ook een goed idee. Wij staan garant voor 1,7 miljoen Van de twee Van de twee.
Speaker 1:Ja, want dat is, wat er is gebeurd. Er is wel wat bijgedragen door de verkoop van anschekarten, volgens mij.
Speaker 3:Ja, maar ook vooral door. Er zijn inderdaad donaties gedaan door een boel mensen, maar die actie werd gevoerd, om dus een kwartje te betalen, minimaal een kwartje, en dan deed je een bijdrage, maar dan had je ook het recht, om het rijtuig een keer te gaan bekijken. Dus op het moment, dat het hof zei, van oké, we accepteren het Toen, moest de financiering geregeld worden, en degene, die toen wat betaalde, die had het recht, om te bekijken. Dat betekende dus ook, dat het rijtuig vervolgens ergens tentoongesteld moest kunnen worden, en dat te ere en glorie natuurlijk ook van de gebroeder Spijker. Want op het moment, dat je tentoonstelt en je naam staat erbij vergelijk het weer met de hele dagse omstandigheden Dat je koning Willem-Alexander een Bugatti zou geven, dat zegt niks. Maar op het moment, dat er een grote sticker op staat van de importeur met alle merken erop, dan wordt het wel interessant.
Speaker 1:Wat ik ook interessant vind, is dat uiteindelijk is er onderhandeld Tussen het hof en de aanbieders, zal ik maar zeggen, want de aanbieders wilden, dat de gouden koets, het cadeau zou worden, gebruikt bij de inauguratie van koningin Wilhelmina, en uiteindelijk is de deal, die is, gemaakt, is dat het hof zei van ja, dat kan je wel willen, maar dat gaan we dus niet doen. Je mag dat ding dan geven vooruit, maar we gaan hem niet gebruiken Bij de inauguratie. Uiteindelijk Is hij bij het huwelijk gebruikt. Dat is later geweest, maar hij is dus in principe. Hij is dus gewoon ook niet gebruikt Op het moment dat, wat de gevers wilden, dat hij zou worden gebruikt.
Speaker 3:Kijk, het hof is als het ware een gezwicht, omdat als een cadeau is, wat gezegd wordt. Het is de Amsterdamse bevolking, die dat dan opbrengt. En dan komt er ook nog eens een keer een groep Amsterdamse werknemers, die komt op audiëntie. Dan kun je heel moeilijk zeggen, van nee, dat willen we niet, de bevolking wil het schenken, maar nee, wij doen de deur dicht, dat gaat niet. Dus, wat is toen heel diplomatiek geweest? Die hebben gezegd oké, we accepteren wel het rijtuig, zo'n geschenk willen we op termijn wel aannemen, Maar wij bepalen, wanneer dat dan wordt gedaan. En dat was natuurlijk niet helemaal de bedoeling. Dus vandaar ook, dat die tentoonstelling vervolgens ook rond die kroning werd georganiseerd, want ja, dan pikte je toch nog wat mee van de feestelijkheden.
Speaker 1:Ja, maar de grap is overigens, wat ik ook wel aardig vind, is dat, koningin Emma heeft uiteindelijk ook een rijtuig laten maken Voor die inauguratie, en dat is de crème calèche geweest, en die is dus wel gebruikt.
Speaker 3:Ja, het is de moeder, die geeft dan de dochter een rijtuig, en vanzelfsprekend kwam die opdracht dan terecht bij Hermans, want Hermans was gewoon de meest prestigieuze rijtuigbouwer van dat moment in Nederland, niet Spijker, nee, niet Spijker. En dan krijg je dus een situatie, waarin moeder en dochter een mooi rijtuig wil geven. En vervolgens zijn er een paar andere mensen, die komen met een rijtuig, zoals die 150 jaar eerder werd gegeven, die op zich nog veel meer indruk zou maken onder de bevolking Vanwege alle glans en glitter en het goud. Ja, want wat?
Speaker 2:je er ook van vindt. De Gouden Koets past wel in dat sprookje, in de glamour en glitter. Die hoort bij het Koninklijk Huis.
Speaker 3:Maar dat is, hoe we dat nu interpreteren. Op dat moment vond men het echt niet kunnen.
Speaker 1:Ik moet je eerlijk zeggen, ik ben oud-parlementaire redacteur, en ik heb dus de Prinsendag een keer ook meegemaakt vanaf het Binnenhof en Ridderzaal, en dat was in de tijd, dat de Gouden Koets er nog aankwam. Ik kan je verzekeren, dat is echt imposant, als je dat ding aan ziet komen.
Speaker 3:Ja, maar dat is wel, hoe we er nu naar kijken. Op dat moment, dat het als het ware gebouwd werd, was het geen moderne koets. Dat was niet in de stijl Bij andere hoven, zoals koningin Victoria Die had haar jubileum, die reed in een normaal rijtuig, in een sober rijtuig, of wat we nu sober noemen, vergelijkbaar met een crème calèche, alleen dan in donkere kleur.
Speaker 1:Ik triggerde me even een vraag, want het was niet zozeer Het feit, dat het hof hem niet wilde, had niet met de crème calèche te maken. Het had te maken met, dat koningin Emma vond, dat het Nederlands Hof soberheid moest uitstralen en niet de grandeur van 100, 150 jaar daarvoor.
Speaker 3:Ja, en het was ook een heel jong koninkrijk.
Speaker 1:Ja ook dat.
Speaker 3:Dus alle omstandigheden waren zo van dat het, dat het geen geschikt cadeau was, geen gewenst cadeau. Maar dat is gewoon doorgedrukt Met het verhaal van Het is een geschenk, en het is de aanhankelijkheid En de betrokkenheid En de liefde voor het koninklijk huis. En je ziet, wat er blijft hangen dan Ja.
Speaker 2:Duidelijk Ja. Wanneer is dit ding gebruikt? We hadden het over het huwelijk van prins Hendrik en koningin Wilhelmina. Dat is verblijfbaar, de medetrip Of hoe dat ook heet bij rijtuigen, niet de inhuldiging En op een eindig moment zijn we hem blijkbaar ook gaan gebruiken voor andere bijzondere gelegenheden en Prinsjesdag.
Speaker 3:Ja, om het verhaal te maken, van het werd. Dus, toen het klaar werd, werd het tentoongesteld in Amsterdam, en dat was rondom de kroning, zodat het rijtuig toch nog aandacht zou krijgen. Er werd ook aan het hof gevraagd, of misschien de koning en koningin moeder alsjeblieft één dag wilde komen, om te kijken, dat ze toch een blijk van waardering zouden geven. Nou, ook dat verzoek is dan ingewilligd, en is dan ingewilligd, en toen was die tentoonstelling voorbij, en toen ging dat rijtuig weer terug naar de fabriek, en daar heeft het gestaan, en vervolgens werd het dan in 1900 formeel overgedragen, maar niet dus fysiek, maar gewoon, als de commissie ging daarheen, om te zeggen van nou, u heeft nou een rijtuig, het werd op kentekening gesteld.
Speaker 3:Om zo te zeggen Maar daar waren de geboerdespijker niet bij uitgenodigd. En ook het moment, waarop dus koningin Wilhelmina en oud-koningin Emma dus in Amsterdam het rijtuig kwamen bekijken, een dag na de inauguratie Toen, waren de geboerdespijker weliswaar aanwezig, maar ze werden niet genoemd in de toespraak, en er de gebroeders Spijker weliswaar aanwezig, maar die werden niet genoemd in de toespraak, en er werd zelf niet genoemd, dat het rijtuig in Amsterdam was gemaakt. Dus, die werden gewoon verzwegen. En vervolgens is het gezelschap heeft heel kort even bij dat bij dat rijtuig gestaan, om te kijken, van ja, oké, dit is het rijtuig. En vervolgens vertrokken ze weer.
Speaker 2:Dus, er zat wel wat chagrijn, als ik het zo mag zeggen. Ik vermoed het wel.
Speaker 3:Je kunt het natuurlijk niet in de gedachten lezen, maar er stonden 300 kinderen opgesteld, om dan een vrolijk lied te zingen, en vervolgens, voordat die kinderen uitgezongen waren, met het eerste couplet, was het gezelschap alweer vertrokken, in contrast tot het bezoek van beide dames aan de rijtuigbouwer Hermans, van beide dames aan de rijtuigbouwer Hermans, waar dus de Kremkalesje werd gebouwd. Daar namen ze alle tijd, dan spraken ze met de directeur, dat het zo'n prachtig mooi rijtuig was. Dus dat is ook alweer een teken aan de wand.
Speaker 1:Het is een wand, maar goed, daarna is hij in gebruik genomen voor Prinsjesdag.
Speaker 3:Ja, hij is eerst gebruikt voor het huwelijk. Ja, hij is eerst gebruikt voor het huwelijk. Toen een keer bij de, daarna voor de intocht in Amsterdam, en toen ging hij terug naar de stallen, en men zegt, dat Wilhelmina gedwongen moest worden, om weer een keer gebruik te maken van het rijtuig, en dat was in 1903. Dat was toen bij Prinsjesdag, en daarna werd weer gebruik gemaakt, zoals in het verleden altijd van de glazen koets.
Speaker 1:Dus je zou kunnen zeggen, dat, dat is niet zo. Overigens, het is geen bewering, maar ik probeer ook. Ik zie daar de humor van in. Het is uiteindelijk, dat er geen last was, toen de Oranjes tot conclusie of de overheid tot conclusie kwam. Nou, dat ding gaan we niet meer gebruiken, uiteindelijk is het dus.
Speaker 3:Vanaf 1908 werd het standaard wel gebruikt, en dat is een paar jaar overheen gegaan. Maar het verhaal, dat het dus een geschenk was van de Amsterdamse bevolking uit genegenheid, dat verhaal, wat dus oorspronkelijk bedoeld was, om als het cadeau geforceerd te kunnen aanbieden, dat maakte daarna een draai van 180 graden, want toen werd het dus elke keer, als die gouden koets ergens verscheen bij Prinsjesdag, dan werd er ook over dat verhaal geschreven, en dat werd natuurlijk wel een hele bruikbare boodschap voor het hof.
Speaker 3:Het verhaal is een eigen leven gaan leren, zeg je Ja, maar het is ook onbruikbaar. En op het moment, dat je met die gouden koets dan bij de Prinsjesdag komt en iedereen wordt aan het verhaal herinnerd, dan word je natuurlijk ook herinnerd, dat het Koningshuis super is En dat we er zo blij mee mogen zijn En dat we zo aanhankelijk zijn Jongens, kijk eens, wat we geschonken hebben met elkaar, omdat we zo blij zijn en zo diep dankbaar voor het koningshuis. Dat werd een heel bruikbaar verhaal. Dus dan ga je dat blijven rijden. Ik zou dat wel doen.
Speaker 1:Precies.
Speaker 2:Dus, op enig moment wordt die koets raakt ingeburgerd. Laat ik het zo zeggen Het verhaal gaat een eigen leven leiden. Dat verhaal kende, denk ik, de meeste luisteraars Ook. Dan ga je richting de Tweede Wereldoorlog. Wat is er toen met die koets gebeurd?
Speaker 3:Er zijn een heel aantal rijtuigen meegenomen door de Duitsers. Het schijnt, dat de Gouden Koets in een ruimte stond, deels ontakeld, maar waar die moeilijk uit kon worden gehaald, en daardoor bleef de Gouden Koets achter in Nederland, samen met een heel stel rijtuigen. Niet alle rijtuigen verdwenen. En toen, na de Tweede Weertoorlog, toen koos Wilhelmina afhankelijk, niet voor het gebruik van het rijtuig, maar voor een auto, en dan krijg je de troonsbestijging van Julianen in 1948.
Speaker 2:En dan wordt het rijtuig weer gebruikt. Dus in de eerste sobere jaren na de oorlog vond men het ongepast, om te pronken Ja, en daarna werd hij, en vanaf Juliana werd het weer gebruikt. Ja, Nou, dat is toen een aantal jaren goed gegaan, en op enig moment komt er dan discussie over hulde tegen koloniën. Ja, hulde aan de koloniën. Ja, precies Aan of van.
Speaker 1:Van daar wil ik afzijnen, Dat weet ik niet. Ja, aan Dat weet ik ook niet, Van, dacht ik Van oké, ik kan het opzoeken hoor.
Speaker 3:Maar goed, het is de hulde in ieder geval, en dat heeft met de kolonie te maken.
Speaker 2:Ja, En dat heeft uiteindelijk toegeleid de keuze Maar moet ik die discussie?
Speaker 3:zien, inder is begonnen. Eigenlijk al voor 2010 kwamen er al geluiden, en ik denk, dat toen was het een openbaarheid, maar dat er al meer andere mensen al wat eerder aanstoot zullen hebben genomen.
Speaker 2:Want het is natuurlijk een tafereel, wat niet past in de hedendaagse tijd. Kun je dat tafereel misschien enigszins omschrijven?
Speaker 3:Donkere mensen, die geschenken aanbieden aan, ja, de maagden van Nederland, symboliserend dus door een vrouwengestelte in het midden. Dan zie je een tafereel, waar enerzijds mensen geschenken aanbieden Uit eerbied, anderzijds zie je daar ook bijvoorbeeld militairen en wetenschappers opstaan op dat tafereel. Dus, wij krijgen geschenken, en wij bieden veiligheid, en wij bieden ontwikkeling, en wij bieden bescherming. Nou ja, dat was in die tijd van Lachtert natuurlijk wel iets anders. Dat krijgen van geschenken, dat was nemen van grondstoffen En het bieden van bescherming, dat was ook wel wat anders. Dus dan kreeg je een discussie van jongens kun je dat, wat vind je er eigenlijk van dat tafereel? En dan rijdt die discussie verder, omdat namelijk het Koningshuis moet de eenheid in Nederland symboliseren, en op het moment, dat je dan gaat rijden met een rijtuig, dat discussie oproept, creëer je verdeeldheid, en dan kun je niet als Koningshuis bewust verdeeldheid gaan oproepen en discussie gaan oproepen. Daarom denk ik niet, dat het rijtuig nog gebruikt zal worden.
Speaker 2:Het feit, dat er discussie is, is al voldoende, om het gebruik te stoppen.
Speaker 1:Dan moet je dat niet willen, dan moet je dat uit de weg gaan. En daarbij kom je tot de conclusie van dat gaat dus niet meer gebeuren. Maar dat neemt niet weg, dat het ding natuurlijk wel te bezichtigen kan zijn.
Speaker 3:Het is echt een imposant, en het is ook een tijdgeest, en waarom zou je een iets uit de tijdgeest gaan, als het ware, omdat het je nu niet bevalt, zal je dat gaan uitsluiten en wegstoppen? Ik denk, dat het heel goed is, om juist die discussie aan te gaan, want het is natuurlijk ook een symbool, wat die discussie kan geven, van wat hebben wij nou ook gedaan in die kolonie Absoluut, en daar moeten we absoluut onderstrepen dat is ook zo, en dan moeten we niet uit de weg gaan, Volstrekt eens.
Speaker 2:Het koninklijk huis zal er niet rabbel komen zijn. Het gebruiksgemak schijnt beneden peil te zijn, belicht ook, omdat hij al zo oud is.
Speaker 3:Het gebruiksgemak. Ik denk, als je het gewoon vergelijkt met andere rijtuigen uit dezelfde periode, dan zal de rijtuig echt niet verkeerd rijden. Dan zal de rijtuig echt niet verkeerd rijden. Alleen, we zijn gewend aan een Audi A8.
Speaker 1:Ja, precies, dat is het verschil. Ja, dat is zo. Nou, ja, goed, hoe dan ook, want wij zitten alweer aan de tijd, sylvester. Nog één vraagje als dat toe staat. meneer de voorzitter, ja natuurlijk.
Speaker 2:De koets is geschonken aan koningin Wilhelmina, in privé, denk ik. Het is ook eigendom van het staatshoofd. Het is een schenking geweest, maar aan de persoon niet, niet aan de staat, niet aan de familie, niet aan de stichting Regalia, die er is voor de kroonjuwelen. Het is een privé.
Speaker 3:Bij mij weten wel ja.
Speaker 1:Dat zou ik wel logisch vinden.
Speaker 2:Zou ik nog een uitzending kunnen maken, kunnen, een aflevering kunnen maken over de erfbelasting En de vrijstellingen voor het koninklijk huis en het staatshoofd en alles, wat daarbij hoort, ja precies, het is een andere discussie. Maar goed, vooralsnog zijn dit soort bezittingen vrijgesteld in box 3, roerende zaken bestemd voor eigen gebruik. Want ja ook een oneerbiedige vraag Wat zou het ding waard zijn?
Speaker 3:Dat kun je niet definiteren Weet je, een tijdje terug is er een veiling geweest van rijtuigen uit de Mullen collectie, en dat waren mooie rijtuigen van echt voorname rijtuigbouwers uit het verleden, en die rijtuigen brachten bijna niets op. Dus het is puur de emotionele waarde, en je kunt daar geen prijs op hangen, dat is.
Speaker 1:Ik vind het fascinerend, vincent, ook al, omdat wij In de aanloop naar Prinsjesdag Deze aflevering wordt gepubliceerd, voor Prinsjesdag uiteraard Maar dat we het in de RB podcast hebben Over iets, wat je niet kunt zien En niet meer kunt zien, dat vind ik ook wel weer bijzonder. Iedereen weet, hoe die eruit ziet, maar iedereen weet, hoe die eruit ziet. Maar één ding is zeker ik denk, dat de mensen, de luisteraars ik denk, dat er niet heel veel mensen zijn, die hierna geluisterd hebben, die weten, hoe, wat de discussie is geweest destijds over de aanbieding van die koets richting het Koningshuis.
Speaker 2:Dit was, denk ik, ook voor de eerste keer, een wat minder fiscale uitzendingen. Ik zou het erg leuk vinden, om jou nog een keer te mogen ontvangen En het dan te gaan hebben over de fiscaliteit rondom normale auto's. Oh, dat is een leuk onderwerp En daar valt, als ik jou zo in de inleidingen al hoorde, heel makkelijk een dubbele aflevering over in te plannen.
Speaker 1:Ik ben het helemaal met je eens en vestig, laten we dat gewoon doen.
Speaker 3:Laten we die afspraak maken.
Speaker 1:Ja, maar voor nu heel veel dank, dat je hier wilde zijn.
Speaker 3:Graag gedaan, en jullie bedankt voor de uitnodiging.
Speaker 1:Dit was het weer voor vandaag Namens Vincent van der Vinne en Sylvester Schenk. Bedankt voor het ruisteren En heb je aanleiding van deze podcastvragen? aarzel niet, om contact te nemen met het register Belastingadviseurs. Ze helpen je graag verder. En voor nu, mijn naam is Corzoltjes en tot de volgende RB-podcast. Je luisterde naar de RB-podcast, een initiatief van het register Belastingadviseurs, de grootste beroepsvereniging van fiscalisten, die werken voor het MKB, met elke twee weken een nieuwe aflevering, boordevol kennis, inzicht, gedeelde ervaring en actuele ontwikkelingen. Wil je geen enkele RB-podcast missen? Abonneer je dan via de podcastplatforms Spotify, apple Podcast of Google Podcast TV Gelderland 2021.
.jpg)